blog

Betekenis van Jezus gaat verder dan vergeving van zonden

Het echte Licht

Kerstfeest is het feest van het licht. In Gouda is er daarom de kaarsjesavond. Die zorgt voor een gezellige sfeer in de stad. Tegelijkertijd geeft zo'n avond de kerk de gelegenheid om uit te leggen wie het echte licht is op het kerstfeest: Jezus Christus.

In Johannes 8:12 zegt Hij het onomwonden van Zichzelf: ‘Ik ben het Licht der wereld.’ Hij is geen kaars die op een gegeven moment op is en dooft. Dit Licht is geen feestverlichting om de boel tijdelijk wat op te vrolijken. Ik bén het Licht, blijvend dus.

We moeten goed luisteren. Jezus bedoelt niet: je kunt mij vergelijken met een kaars, met een lamp. In de zin van: Ik geef eigenlijk ook licht. Dan zouden we op Kerst wat moeten gaan associëren met dat woordje ‘licht’. Nee, Ik ben niet áls licht, vergelijkbaar met het licht. Ik bén Licht. Dat is heel absoluut: het enige, ware Licht.

Leven

Die aanduiding ‘licht’ komen we al tegen in de eerste verzen van het Johannesevangelie, de zogeheten proloog. Johannes schrijft daar over het Woord (1:1,3,14). Hij bedoelt daarmee de Zoon van God. In deze verzen wordt duidelijk dat God met ons, met Zijn schepping, communiceert door middel van Zijn Zoon. Door het Woord (de Zoon van God) is alles geschapen (vs.3). In Hem is het leven. Zonder de Zoon is deze wereld onbestaanbaar. In het Woord was het leven (vs.4). Christus, de Zoon van God, is de goddelijke levensbron. Al het leven is van Hem afkomstig. En het leven was het licht van de mensen (v.4b).
Hier houden wij even halt. Wij hebben Jezus nodig. En in gedachten vullen wij aan: voor onze zonden. We hebben Jezus nodig als de Heiland Die voor ons stierf aan het kruis. Dat is helemaal waar. Maar we hebben Hem niet alleen nodig voor de vergeving van onze zonden. We hebben Hem ook nodig om te leven als schepsel. Jezus is maar niet áls een licht. Hij is Licht!
Hij zorgt ervoor dat er geleefd kan worden. De eeuwen door. Dat je als jongere kunt studeren. Dat je mogelijkheden hebt om je talenten te ontplooien. Dat je naar je werk kunt en op verschillende terreinen bezig kunt zijn. Hij is Licht.
De Zoon van God maakt het leven op aarde mogelijk. Reserveer Jezus dus niet alleen maar voor de vergeving van je zonden, om aan het einde van je leven verzoend te sterven. De betekenis van Jezus gaat verder. Er is niets in je hele bestaan waar de Zoon van God niet mee te maken heeft. Voor alle dingen hebben we Hem nodig.

Duisternis

Het is onbegrijpelijk maar wel waar: we hebben een intense afkeer van dit licht. Wij hebben de duisternis liever dan het licht. Wij negeren en ontkennen Christus. Wij hebben het licht van God niet nodig. Tenminste, dat denken wij. En dat wordt merkbaar. In Jesaja 9:1 staan woorden die deze dagen veel geciteerd worden: ‘Het volk dat in duisternis wandelt, zal een groot licht zien, zij die wonen in het land van de schaduw van de dood, over hen zal een licht schijnen.’
Waar we het licht van God in ongeloof doven, wordt het duister. We kunnen nog wat eigen kunstlicht fabriceren, maar dat schiet tekort. In Jesaja 9 verkeert het volk in een geestelijke crisis. Politiek in het nauw gedreven, wil het steun zoeken bij Assyrië. Doe dat niet, zegt Jesaja. Vertrouw op God. Hij zal over jullie waken. Maar wat zie je van die hulp van God? Niets toch. Daarom zoekt het volk steun bij Assyrië. En God mag toekijken.
Accepteert Hij dat? Nee. Als wij Hem het zwijgen opleggen, zwijgt Hij. Als wij niet langer naar Hem luisteren, luistert Hij niet meer naar ons. In Jesaja 8:17 staat zwart op wit dat Hij Zijn aangezicht verbergt voor het huis van Jakob. Je redt het toch ook wel zonder geloof? We regelen wat met Assyrië en dan hebben wij (Juda, Tweestammenrijk) van Israël (Tienstammenrijk) en van Aram niks te vrezen. Zij zijn het die dreigend op Juda afkomen en hen dwingen om met hen samen te werken. Een bedreigende situatie. Wat nu? Bidden? Op de Heere wachten? Geloof? Dat heeft toch geen zin!

Alternatieven

Maar werkt deze eígen oplossing? In Jesaja 9:1 wordt het volk getekend als een volk dat in duisternis wandelt, dat woont in het land van de schaduw van de dood. De band met God wordt doorgesneden maar de mensen houden niet op religieus te zijn. Integendeel. Ze grijpen naar de alternatieven.
In Jesaja 8:18 lezen we dat ze naar waarzeggers gaan met hun gelispel en geprevel. Ze raadplegen de geesten van doden. Ze zoeken in hun angst een uitweg maar ze zoeken het op de verkeerde plek. We noemen dit occultisme. Je zou kunnen zeggen: de keerzijde van het verwerpen van God. Je zoekt een alternatief. En dit alternatief treffen we ook aan in Nederland. Er wordt zelfs gesproken over een occulte revolutie die zich aandient.

Angst

De gevolgen van dit verlaten van God en het zoeken van alternatieven, tekent Jesaja 9:1 met die bekende woorden: ‘er wandelt een volk in duisternis’. Er zitten mensen in het land van de schaduw van de dood. Het slot van Jesaja 8 heeft het over een angstaanjagende donkerheid (vs.20).
Angst maakt zich van het volk meester en houdt haar in de greep. Ook in West-Europa grijpt de angst om zich heen. Heeft iedere vorm van angst met occultisme te maken? Nee. En ook gelovigen kunnen overvallen worden door angst. In die angst mogen ze terugvallen op de Heere God. Maar hier in Jesaja gaat het over de angst die ontstaat door het bewust contact zoeken met duistere machten. Duisternis, dat is een treffende typering. Er is geen redden meer aan?

Ontferming

Hoor, het kerstevangelie in een occulte tijd: ‘er zal geen donkerheid blijven in dat land waarin benauwdheid is’ (Jes.8:23). En met dit land wordt hier Galilea bedoeld, de achterbuurt van Israël, het voorportaal van de heidenen. Het is het grensgebied. Dat is het meest open voor heidense invloed.
Dat volk… dat daar in duisternis wandelt. Zij, ja, zij die zitten in het land van de schaduw van de dood: over hen zal een licht gaan schijnen. Het tekent de ontferming van God. Hij gaat weer spreken. Hij verbreekt het zwijgen. Zijn licht gaat schijnen in deze duisternis. Juist daar valt het licht zo op. Duisternis staat voor de afwezigheid van God, het ontbreken van het licht op alle terreinen van het leven. In ons gewone leven en in ons geestelijk leven. Op alle gebieden tasten we in het duister. Een rake typering van onze tijd en van ons leven.

Missionaire verhuizing

Eeuwen later gaat Jezus uitgerekend daar wonen, in Galilea. Daar, in de meest duistere streek, begint Hij Zijn optreden (Matth.4:12-17). Waarom? Opdat vervuld zou worden wat door de profeet Jesaja gesproken werd… en dan volgen de verzen uit Jesaja (8:23, 9:1).

Jezus Christus, het Licht der wereld zoekt de duisternis op. Hij wil Kurios, Heere zijn. Hij is sterker dan de geest van de drugs die veel levens kapot maakt. Hij is sterker dan de geest van destructie die zoveel in ons land vernielt.
Missionair verhuizen, dat is eigenlijk wat Jezus doet. Hij ontloopt de duisternis niet, maar zoekt die juist op. Dat doet Hij, omdat Hij weet hoe echt en reëel de duisternis is, en ook weet dat Hij het Licht van de wereld is en blijft.
Hem hebben we nodig om te leven als schepselen van God. Hem hebben we nodig om te leven uit de vergeving van de zonden. Zonder Jezus Christus verdwalen we. Maar wie Hem volgt, het Licht der wereld, zal in de duisternis niet wandelen, maar zal het licht van het leven hebben. Het licht van het leven, om te leven. Met kunstlicht redden we het niet, met dit Licht wel.

C. van Duijn

Ds. C. van Duijn is hervormd predikant te Delft en lid van het hoofdbestuur van de Gereformeerde Bond.