blog

Het recht najagen

Samen bidden om recht, vanaf komende zondag staat de jaarlijkse Week van gebed in dit kader. Nadenken over een rechtvaardige samenleving mag een gevolg zijn van het belijden van God, Die recht doet, rechtvaardig is.

Het is een vraag om eerlijk onder ogen te zien: Wat doen we in de gemeente meer, samen vergaderen of samen bidden? Uiteraard kan een vergadering niet zonder gebed begonnen worden. Dat neemt niet weg dat het zomaar kan dat we liever onze mening over een thema inbrengen, dat we betrokken zijn bij beleid dan dat we samen stil worden, afhankelijk zijn, de Heere aanbidden. 

Ademtocht van de ziel

Daar heb je geen aparte week voor nodig, dat is een verlangen van je hart. Het is ook een aansporing van de apostel Jakobus: ‘Is iemand onder u in lijden? Laat hij bidden.’ Langdurig zieken kan het opvallen dat er weinig met hen gebeden wordt. Waar christelijk leven is, de omgang met God gekend wordt, daar is gebed. ‘De ademtocht van de ziel’, zeiden we voorheen. ‘Gebed is de ademtocht der ziel, het orgaan waardoor wij Christus toegang geven tot ons dorre en kwijnende hart’, schreef O. Hallesby in zijn mooie boek over het gebed.

Bidden bindt ook samen. Dan telt ervaring en positie niet mee, maar kijken we samen naar boven, belijden we dat onze hulp in Zijn Naam is. Als je van harte met iemand kunt bidden, dan typeert dit de relatie, in je huwelijk, in je familie, met vrienden, met kwetsbare mensen, ook als er verschil van visie is in de kerk. 

Eenheid van christenen

Zondag begint de week voor de eenheid van christenen, waaraan in ons land vorig jaar 200.000 mensen deelnamen. In het recente nummer van het blad woord & weg

stelde de beleidssecretaris van de vrijzinnig protestanten er vragen bij: de vrijzinnigen hebben de zondag voor Pinksteren juist uitgeroepen tot zondag van de christelijke diversiteit, om stil te staan bij verschillende manieren van geloven. Ja, als gebrokenheid en verdeeldheid niet telt, ben je van veel problemen af. 

*** 

Op basis van Deuteronomium 16:18-20 is als thema het najagen van gerechtigheid gekozen. Wereldwijd vragen kerken elk jaar aan christenen uit een concreet land om materiaal voor de gebedsweek te leveren. De kerken in Indonesië hadden nu die taak. Recht is voor hen de basis voor eenheid, zoals onrecht zorgt voor verdeeldheid en exclusiviteit. Je kunt je er wat bij voorstellen als je Indonesië kent als een land met 17.000 eilanden, 1350 etnische groepen, 740 lokale talen, als een land waar de eenheid in verscheidenheid bedreigd wordt door radicalisering, corruptie, een groter wordende kloof tussen armen en rijken. 

Geen geschenk aannemen

Het appèl uit Deuteronomium 16 om het recht niet te buigen, moet het leven van elk mens raken, maar zeker dat van een christen. De God van Israël leert het ons namelijk: ‘U mag niet partijdig zijn en geen geschenk aannemen, want een geschenk verblindt de ogen van wijzen en verdraait de woorden van rechtvaardigen.’ Even tussendoor: wat is het mooi als een predikant in de gemeente niet vooral bevriend is met de rijkere mensen…

In ons gebed richten we ons tot God, gaat het om Hem, staat Hij centraal. Zo mag het volgende week ook zijn. Dat is mijn voornaamste toevoeging aan het materiaal van de Raad van Kerken en MissieNederland bij deze week. Ik lees: ‘Wanneer christenen samen luisteren naar de schreeuw van de armen en de verdrukten, groeien ze in gemeenschap met de ander en de drie-enige God.’ Zouden we dit ook kunnen omdraaien? Dan brengt het luisteren naar de Heere ons tot het najagen van recht op aarde.

God is Rechter

Immers, recht doen hoort bij het wezen van God. ‘De rechtspraak behoort aan God’, zegt het eerste hoofdstuk van Deuteronomium. Een recente berijming van Psalm 75 zingt het zo:

God is Rechter die gebiedt.
Hij verhoogt en Hij slaat neer
naar Zijn recht, Hij is de Heer.

Dat heeft een lijn naar ons levenseinde en ontneemt het thema van de gebedsweek elke vrijblijvendheid. Paulus schrijft Timotheüs dat voor hem ‘weggelegd is de krans van de rechtvaardigheid die de Heere, de rechtvaardige Rechter, mij geven zal’. Als christenen bidden om recht en na het bidden zich inzetten voor recht, doen ze dit in geloofsverbondenheid met Hem (Deut. 10:17), ‘die grote, machtige en ontzagwekkende God, Die niet partijdig is en geen geschenk in ontvangst neemt, Die recht verschaft aan de wees en de weduwe, Die de vreemdeling liefheeft door hem brood en kleding te geven’.

Meerderheid

Ja, in een land als Indonesië, dat weet van corruptie, is de onderwijzing uit de wet van God actueel: ‘U mag de meerderheid niet volgen in het kwaad, en u mag in een rechtszaak niet zo antwoorden dat u zich schikt naar de meerderheid om zo het recht te buigen.’ (Ex.23:2) Juist de academisch opgeleide predikant, die onze cultuur kan ‘lezen’, heeft de taak de woorden van de wet toe te passen op de context van de kerk in Nederland, waar kleinen en kwetsbaren (denk na de discussie van vorige week over Nashville ook aan jongeren die met hun seksuele gerichtheid worstelen) altijd weer in de verdrukking kunnen komen.

Slachtoffers van incest of seksueel misbruik mogen ook op ons netvlies komen, vanwege de waarneembare reflex van gezagsdragers om de dader te ontzien, om zonden te vergoelijken. Het recht van God staat (Ps.36) echter zo vast als ‘machtige bergen’. Dat is houvast, dat is roeping voor de christenheid. De Heere regeert in het verborgene én schakelt mensen in.

Overheid

Om deze reden bidden we voor onze overheid, bidden we om wijsheid en zachtmoedigheid. ‘O God, geef de koning Uw recht.’ (Ps.72) In de context van ons land betekent dit tevens gebed voor de rechterlijke macht, die in de voorbede doorgaans weinig in beeld is. Het gaat dan om de doorwerking van de wetten die de Heere uitvaardigde. Immers (Deut.4:7) ‘welk groot volk is er waar de goden zo dichtbij zijn als de Heere, onze God, altijd als wij tot Hem roepen? En welk groot volk is er dat zulke rechtvaardige verordeningen en bepalingen heeft als heel deze wet, die ik u heden voorhoud?’

Deze Heere komt op voor het recht van de armen, die geen stem hebben, op wie neergezien wordt. Voor Zijn aangezicht mogen onderdrukten tot hun recht komen. 

Christus

In hun verlangen naar verlossing van onderdrukkers heeft Israël uitgezien naar zijn Messias. Hun bloed is in Zijn ogen kostbaar. Dan komen we – en welk een zegen voor de kerk als we zo in de Week van gebed bijeenkomen! – bij Christus, in Wiens Naam we onze gebeden voor de troon van God brengen. Toen Hij stervende was, toen Hij plaatsvervangend voor zondige mensen stierf, toen bereikte Zijn gebed de hemel niet en was Hij van de Vader verlaten. Hij heeft voldaan aan het recht van God. Slechts om die reden is er ook volgende week een geopende weg tot de troon van de genade. 

Overwin het kwade

De eerste vijf bijbelboeken leren ons dat recht een onderdeel is van hoe God de wereld geschapen heeft. Om die reden wordt wetgeving door mensen als recht herkend. Bijzonder is dat. Waar velen in de Week van gebed zich samen richten tot God, praktiseren we de woorden uit Romeinen 12: ‘Word niet overwonnen door het kwade, maar overwin het kwade door het goede.’

P.J. Vergunst