Hooglandse kerk in Leiden al zeven eeuwen godsdienstig centrum

Een recent uitgegeven historisch document geeft informatie over de betekenis en de geschiedenis van de Hooglandse Kerk die zeven eeuwen lang het godsdienstig centrum vormde van de al even historische stad Leiden, schrijft dr. ir. J. van der Graaf.

De Hooglandse Kerk verdient dit document. Ze is een van de stijliconen van de stad Leiden, met haar lange veelbewogen historie.

‘Het houten gebedshuisje van 1315 groeide in de loop der eeuwen uit tot de afmetingen van een kathedraal, maar werd ook meer dan eens rijp geacht voor de sloop. En in de tussentijd gebeurde er van alles in en rond het gebouw, dat beeldenstormen en oorlogen overleefde, zijn grandeur behield en een toevluchtsoord bleef voor gelovigen.’

Ruud Breedveld schrijft deze woorden in het voorwoord van het boek Zeven eeuwen Hooglandse Kerk. De kathedraal van het licht. En de achterflap meldt: ’Een bastaardzoon van Willem van Oranje ligt er begraven, Hoeken en Kabeljauwen sloegen er elkaar de schedels in. En ja, er was zelfs een tijd dat het gebouw fungeerde als gevangenis voor soldaten.’
Als bijzonderheid valt ook te vermelden, wat een der redacteuren mij schreef − maar dat staat niet in het boek − namelijk dat de familie Vergunst in de schaduw van Hooglandse Kerk ‘vernachtte’. De ‘tante Marie’ van onze algemeen secretaris vond er decennia lang, tot enige jaren geleden, haar beschutting. Tijdens de restauratie van de kerk riep ze soms mannen op de steiger die ruw waren in de mond vermanend tot de orde. ‘Hé, wil je mijn Koning niet beledigen?’ Maar ze kon hen direct daarna weer op chocolademelk trakteren.

Geschiedenis

Leiden was halverwege de dertiende eeuw een ‘stad’ waar je in twintig minuten omheen kon lopen. In het centrum stond de Sint Pieterskerk (1121). Op 14 september 2015 werd na veel gekissebis een klein houten gebouwtje ingewijd op Leiderdorps grondgebied, de Sint Pancraskapel. Deze naam gaat terug op de tiener (289) die na zijn bekering vanwege zijn volharding in het geloof onder het bewind van keizer Diocletianus werd onthoofd.
Na de Reformatie ging bij de Pieterskerk de Sint eraf en werd de Sint Pancraskerk omgedoopt tot Hooglandse Kerk.

Lees de volledige tekst van het artikel in De Waarheidsvriend van 1 april 2016.