Isaäc da Costa

Wie zou vandaag de dag Isaäc da Costa gekend hebben als niet menige straat of laan naar hem was vernoemd? In de negentiende eeuw was hij echter prominent aanwezig, zowel door zijn levensgang als door zijn vaardige pen, schrijft ds. H.J. Lam.

Al jong ontpopte Da Costa zich als een begaafd dichter. Wie kent niet: ‘Halleluja, lof zij het Lam, / Die onze zonden op zich nam’ of: ‘In het kruis zal ik eeuwig roemen’?

Ook vaak geciteerd worden de regels:

O Nederland! Gij zult eens weer

het Israël van ’t Westen worden!

God zal uw Kerk met licht omgorden,

uw Koningen met Davids eer!

Da Costa ziet namelijk een overeenkomst tussen Nederland en Israël. Het uitverkoren volk verhuisde – zoals iemand trefzeker Da Costa’s gedachten weergeeft – van de Jordaan naar de Amstel.

Kort na Da Costa’s overgang tot het christendom verschijnt in 1823 het geschrift waardoor hij het meest bekend is geworden in de (geestes)geschiedenis van ons land: Bezwaren tegen de geest der eeuw. Hij verklaart daarin de oorlog aan de tijdgeest, die hij uiterst gevaarlijk vindt. Het doet veel stof opwaaien.

Men denkt dat de negentiende eeuw de beste is van alle eeuwen? In geen geval, het is een eeuw vol hoogmoed, omdat men ‘met geheel het samenstel van haar ijdele wijsheid en bedrieglijke verlichting’ in opstand is tegen de Almachtige. Aan de hand van tien punten toont Da Costa dat aan.

Lees het volledige artikel in De Waarheidsvriend van 12 juni 2015.