Joods leven in Elburg

Op imposante wijze heeft de historicus Willem van Norel het leven en de dood van honderden Joden uit Elburg een voor een de revue laten passeren, in het kolossale boek 'Joods leven in Elburg', schrijft dr.ir. J. van der Graaf.

‘Er zijn geen zes miljoen Joden vermoord, er is één Jood vermoord en dat is zes miljoen keer gebeurd. Zodat je, als je werkelijk zou willen weten wat de Jodenvervolging betekend heeft, zes miljoen biografieën zou moeten schrijven van deze zes miljoen enkelingen.’

Dit citaat van de jurist Abel Herzberg (1893-1989) schrijft historicus Willem van Norel in een boek met de titel Joods leven in Elburg. Er is ook een Joods gezegde dat luidt: ‘Wie een mens redt, redt een hele wereld.’ Staat daarom voor in het boek de foto afgedrukt van Jules Schelvis, de enige overgeblevene van een transport van 3006 Joden naar het vernietigingskamp Sobibor?

Op een imposante wijze heeft Van Norel het leven en de dood van honderden Joden uit Elburg een voor een de revue laten passeren, in een kolossaal boek met honderden foto’s en ook honderden herinneringen van plaatsgenoten aan hun Joodse medeburgers. ‘Met dodelijke precisie’ heeft hij de ondergang van de lokale Joodse gemeenschap te boek gesteld, zegt prof.dr. Arnold Heertje in een voorwoord.

Daarin meldt hij ook dat wijlen ds. K.A. Abelsma ‘in een indrukwekkende toespraak’ ter gelegenheid van het 750-jarig bestaan van Elburg op 9 november 1983 in de Ichthuskerk (zie kader) het startsein gaf voor de pogingen om het Museum Sjoel Elburg tot stand te brengen.

Dit initiatief kreeg op 6 juni 2008 zijn beslag in de oude synagoge, waarvan de Joodse gemeente al in 1947 was ontbonden omdat er geen minjan (tien Joodse mannen van dertien jaar of ouder) meer was om de erediensten te kunnen houden. Op 13 juni 2012 bezocht prinses Máxima Elburg om het openingsprogramma van de nieuwbouw van de Sjoel mee te maken.

Lees het volledige artikel in De Waarheidsvriend van 1 mei 2015.