Elk boek heeft een titel. De Bijbel niet. Het woord Bijbel komt van ‘<i>biblia<p>’ en dat betekent gewoon ‘boeken’ of ‘boekrollen’. Maar als de Bijbel wel een titel zou hebben, hoe zou die dan luiden? Zou de titel kunnen zijn: ‘Zie, Hij komt!’?
In de kerkgeschiedenis is er veel nagedacht over de vraag hoe je de verhouding tussen Oude en Nieuwe Testament moet zien. Een van de manieren om die twee delen van de Bijbel te typeren, is dat het Oude Testament het ‘boek van verwachting’ en het Nieuwe Testament het ‘boek van vervulling’ is. Je zou kunnen zeggen: het Oude Testament is ‘zwanger’ van Gods beloften. Die beloften roepen om vervulling. Allermeest de belofte van de komende Verlosser.
Zekerheid
Dat begon al bij de moederbelofte in het paradijs: ‘En Ik zal vijandschap teweegbrengen tussen u en de vrouw, en tussen uw nageslacht en haar Nageslacht; Dat zal u de kop vermorzelen, en u zult Het de hiel vermorzelen.’ (Gen.3:15) Daarna zie je die verwachting terug bij de patriarchen, de aartsvaders. Denk aan Jakob, die op zijn sterfbed uitroept: ‘Op Uw zaligheid wacht ik, HEERE!’ (Gen.49:18)
Vervolgens is heel de offerdienst een voorafschaduwing van het grote offer dat gebracht zou worden. De psalmen ademen keer op keer de hoop op verlossing en ook andere bijbelboeken vertolken de verwachting van een koning die meer is dan de koningen van Israël. Later proef je het in alle toonaarden bij de profeten, die met grote zekerheid en in een zekere verwachting de profetische boodschap vertolken.
Terwijl het nog eeuwen zou duren, klinkt het bij Jesaja: ‘Want een Kind is ons geboren, een Zoon is ons gegeven, en de heerschappij rust op Zijn schouder.’ (Jes.9:5) De werkwoordsvorm wordt wel geduid als een ‘profetisch perfectum’. Het klinkt met profetische zekerheid, alsof het al gebeurd is. Het maakt iets duidelijk van de spanningsvolle verwachting waar het eerste Testament van doortrokken is. Het ‘zwanger-zijn’ wordt steeds duidelijker tastbaar. Hoe verder de heilsgeschiedenis ontwikkelt, hoe sterker de verwachting wordt.
Klem
En dan het Nieuwe Testament, het ‘boek van vervulling’. Hij, Die voor eeuwig de trouw bewaart (Ps.146:6), betoont Zich de Getrouwe. God is getrouw (1 Kor.1:9). Die trouw wordt zichtbaar in de machtige vervulling van Gods beloften in Christus Jezus. Eeuwenlang is die vervulling verwacht. Zo lang, dat we horen van de worstelingen in de psalmen: ‘Komt aan Zijn toezegging een einde, van generatie op generatie? Heeft God vergeten genadig te zijn?’ (Ps.77:9-10) Maar God… God vervult Zijn beloften. Christus ís gekomen ‘toen de volheid van de tijd gekomen was’ (Gal.4:4).
Met deze typering van de twee Testamenten als ‘boek van verwachting’ en ‘boek van vervulling’ is echter niet alles gezegd. Al in het Oude Testament zijn momenten aanwijsbaar waarop eerder gedane beloften in vervulling gaan. Tegelijk zijn er beloften die in de tijd van het Nieuwe Testament nog niet of nog niet volkomen hun vervulling krijgen. En voor zover de vervulling wel tastbaar is (allermeest in de komst en in het werk van de Messias van Israël), is die vervulling gelijk weer een opmaat voor hernieuwde verwachting.
Want ook het Nieuwe Testament is ‘zwanger van Gods belofte’. En de gemeente van het Nieuwe Testament wordt met klem opgeroepen om te leven in verwachting. Denk aan het woord van Jezus als Hij wijst op de tekenen van de tijden: ‘Kijk dan omhoog en hef uw hoofd op, omdat uw verlossing nabij is.’ (Luk.21:28) Daarbij klinkt de voortdurende roep om die verwachting ook het leven te laten stempelen: ‘Terwijl u deze dingen verwacht, beijver u om onbevlekt en smetteloos door Hem bevonden te worden in vrede en beschouw het geduld van onze Heere als zaligheid.’ (2 Petr.3:14-15)
Wederkomst
Gesteld kan dus worden dat heel de Bijbel gestempeld wordt door verwachting. De vraag is echter wel om welke verwachting het dan gaat. Is het de verwachting van een nieuwe toekomst?
Lees de volledige tekst van dit artikel in De Waarheidsvriend van donderdag 30 november 2023. Neem een jaarabonnement (€ 52,50). Als welkomstgeschenk ontvangt u De Waarheidsvriend twee maanden gratis. Of maak gebruik van onze actie en lees De Waarheidsvriend vier maanden voor € 10,-!