Liefde en trouw zijn nodig voor veilige hechting

Wij worden, psychologisch gesproken, in liefde en trouw ontvangen en geboren. Liefde en trouw zijn de schering waarop de goede en barmhartige God Zijn weefsel maakt, schrijft dr. P.J. Verhagen.

Professor de Knijff formuleerde het indertijd als volgt: de coïtus is de lichamelijke bezegeling van het (huwelijks)verbond, in liefde en trouw.

Het moge een wat hoogdravende inzet zijn, maar dit vertrekpunt, liefde en trouw, is het ideale uitgangspunt voor de ontwikkeling van het pasgeboren kind. Gelukkig gaat dat meestal ook goed genoeg, volmaakt is het immers nergens.

Natuurlijk wordt er al heel lang nagedacht over hoe we ons onder gunstige (gelukkige) omstandigheden van jongs af ontwikkelen. ‘Gunstig’ of ‘gelukkig’ is een meer realistische aanduiding dan te praten over ideale of perfecte omstandigheden, want die zijn er nu eenmaal niet.

Vertrouwen

Voorheen spraken we in dit verband over ‘basaal vertrouwen’ als de eerste ontwikkelingsfase van het kind. Stel u voor, het kindje komt volstrekt afhankelijk ter wereld en wordt nadat het ter wereld is gekomen aan de borst of op de buik van de moeder gelegd. Het is in alles aangewezen op de moeder voor wat het ook maar nodig heeft om zich goed te voelen. En dat alles wordt door het kind gecommuniceerd middels het maken van geluiden, die de moeder wonderlijk genoeg vanaf het eerste moment veelal feilloos weet te interpreteren. Honger, dorst, koude, warmte, wat het ook is. Het kind geeft aan zich niet fijn te voelen en moeder ‘lost’ het op. In een paar woorden hebben we het hier over iets dat buitengewoon cruciaal is. Ik noem een paar aspecten. Om te beginnen, de interactie, het ‘spel’ tussen moeder en kind laat zien dat wij van nature geen autonome wezens zijn, maar voor onze voortgaande ontwikkeling in feite blijvend aangewezen zijn op de relationele inbedding van onze autonomie en zelfstandigheid; wij zijn mensen in relaties. Om het bekende woord van de Joodse filosoof Martin Buber naar aanleiding van Genesis 2:18 nog maar weer aan te halen: ‘In den beginne is de relatie.’

Lees de volledige tekst van dit artikel in De Waarheidsvriend van 16 september 2016. (We hebben momenteel een mooi aanbod voor nieuwe abonnees.)