Na een suïcide

Geloof beschermt in het algemeen tegen suïcide, maar kan zelfdoding niet altijd voorkomen. Het komt voor – dat weet iedereen. Maar wat als het jezelf treft door het overlijden van een naaste of bekende? vraagt drs. A. van den Brink.

Een suïcide grijpt diep in. We hebben het de afgelopen weken gezien toen een scholier uit Heerlen en een docent uit Den Bosch zichzelf van het leven beroofden. Een van de mogelijke redenen hiervoor is dat een suïcide vaker jonge mensen treft. Onder twintig- tot dertigjarigen is het de belangrijkste doodsoorzaak.

Daarbij komt als vanzelf een veel gecompliceerder verlopend rouwproces. De rouw is meestal intenser, omdat er meer tegenstrijdige en verwarrende gevoelens zijn: boosheid, verdriet, opluchting. Bovendien is een ‘gewoon’ afscheid niet mogelijk geweest. Soms kwam de suïcide onverwacht. Soms is ook het lichaam van de overleden persoon zo ernstig beschadigd dat zelfs afscheid nemen van diens lichaam niet normaal mogelijk is.

Vragen

Nabestaanden kampen verder ook met vragen als: ‘Waarom? Heb ik iets fout gedaan? Had ik het kunnen voorkomen?’ Het vertrouwen in de ander is beschaamd. ‘Hoe weet ik zeker dat niet nog meer mensen in mijn omgeving dit gaan doen? En waar is God?’ Aan de ene kant horen zulke vragen bij rouw. Het rouwproces verloopt niet volgens een vast stramien, maar bepaalde aspecten (zie kader) zijn veelal wel min of meer herkenbaar. Bij nabestaanden na een suïcide verloopt het rouwen meestal gecompliceerder. Gemakkelijker ontstaat de situatie dat iemand blijft steken in dit proces, dat het rouwen stagneert.

Zoals we in de Bijbel bij Job al zien, is het niet eenvoudig om grote verliezen een plaats te geven. Het is evenmin eenvoudig een ander hierbij te helpen. Ook in de kerk, waar we uit de krachtigste bron van troost mogen putten, kan het fout gaan. Bij Job zien we verwijten van onoprecht geloof, verwachting van aanvaarding, boosheid naar God. Dit alles komt niet alleen langs bij Job, maar ook in reacties in de gemeente na een suïcide.

Veroordeling en begrip

Een belangrijke vraag die veel gesteld wordt is hoe God een suïcide ziet: sommigen leggen heel sterk de nadruk op het begrip, anderen benadrukken heel sterk de veroordeling. Sommigen zeggen dat God het altijd wel zal begrijpen. Anderen gaan zo ver dat ze stellen dat God het nooit zal laten gebeuren dat Zijn kinderen suïcide plegen. Ook op deze vragen zal in het rouwen een antwoord gevonden moeten worden, vanuit ieder persoonlijk, maar ook vanuit de gemeente.

Lees de volledige tekst van dit artikel in De Waarheidsvriend van 26 januari 2017.