De Engelse prediker en schrijver J.C. Ryle (1816-1900) noemt het gebed in zijn Christen-zijn in het dagelijks leven het belangrijkste onderwerp in het geestelijke leven. Een woord om eens rustig op ons in te laten werken.
We kunnen de eerste christelijke gemeente gerust een gebedsgemeenschap noemen. Voordat Pinksteren aanbrak, kwam de kring discipelen volhardend samen in ‘het bidden en smeken’ om de Heilige Geest (Hand.1:14). In de beschrijving van de gemeente hoort het gebed bij haar centrale kenmerken (Hand.2:42).
Na Pinksteren komt het gebed op enkele bijzondere momenten in het boek Handelingen naar voren. Een voorbeeld vinden we in hoofdstuk 4, wanneer de dreiging van vervolging sterk is geworden. De gemeente komt daarom bijeen en legt deze nood voor de Heere neer. Daarbij is opvallend dat ze niet bidt om verlossing uit deze moeilijke situatie, maar om vrijmoedig te kunnen getuigen van het Evangelie. In Handelingen 12 wordt de voortgang van het Evangelie bedreigd, doordat Jakobus is onthoofd en Petrus gevangen is gezet. De gemeente in Jeruzalem is voortdurend in gebed samen. Wat heeft ze gevraagd? Om de vrijlating van Petrus? Of juist om rust en overgave voor hem?
Belangrijk
Het gebed is veel belangrijker dan we denken. Zeker ook in de huidige situatie van kerk en samenleving. We ervaren de zuigkracht van onze tijd en zien veel gemeenten kleiner worden. In reactie daarop willen we de schade beperken en hopen we dat het tij keert. Welke plaats neemt het gebed daarbij in? Als je bidt, belijd je daarmee dat alleen de Heere uitkomst kan geven. Natuurlijk wil deze houding geen doffe geest stimuleren, die alles maar op zijn beloop laat.
Toch is het goed om te beseffen dat alleen God vrucht kan geven op het Evangelie. Alleen Zijn Geest kan wijsheid geven om te laten zien waar eventuele blokkades liggen die de doorwerking van het Woord tegenhouden in het persoonlijke leven of in de gemeente. Juist in het gebed leren we onze diepe afhankelijkheid van de Heere. De keerzijde is dat concentratie op Hem nieuwe hoop en verwachting geeft. Hij is immers opgestaan en heeft alle macht in hemel en op aarde. Bovendien moeten we niet vergeten dat er in elke tijd een geestelijke strijd aan de gang is, waarin we niet zonder gebed kunnen.
Plaatsen van gebed
Er zijn verschillende plekken waar het gebed een plaats krijgt. Allereerst de ‘binnenkamer’ (Matt.6:6), waar het persoonlijke gebed in de stilte plaatsvindt. Dit mag niet beperkt blijven tot persoonlijke zaken, maar reikt verder en raakt ook de gemeente, haar ambtsdragers, de prediking, haar geestelijke welzijn en zorgen. Zeker ouderen hebben hierbij een belangrijke taak. Soms vragen ouderen zich weleens af wat de bedoeling van hun leven nog is als ze kampen met verdriet en eenzaamheid. Als een verrassing mogen ze ontdekken dat hun gebed ertoe doet en dat hun ‘kleine’ biddende leven in een veel groter perspectief staat.
Een andere plaats is het huis. Het geeft verdieping aan je huwelijk om samen te bidden en daarin ook de gemeente te betrekken. Ook in het gebed met je kinderen mag de gemeente een plaats krijgen, want juist op deze manier leren ze al jong liefde voor Gods Woord, Zijn dienst en Zijn kerk.
Vervolgens de kerkdienst. In het ‘stille gebed’ aan het begin vragen we om een zegen over de dienst, over de verkondiging en de prediker. We bidden mee als de predikant in naam van de gemeente voorgaat. Wat in de kerkdienst geconcentreerd naar voren komt, mag een vervolg krijgen in doordeweekse bijeenkomsten van kringen en verenigingen, die we juist in de afgelopen tijd pijnlijk hebben gemist. Bij de opening en sluiting van de samenkomsten krijgt de onderlinge verbondenheid in het gebed een plaats en komt de betrokkenheid op de gemeente tot uiting. Concrete gebedspunten kunnen worden gedeeld.
Bijeenkomsten voor gebed
Het samen bidden is niet beperkt tot de zondagse kerkdiensten en kring- of verenigingsavonden. Het kan ook in gebedssamenkomsten, die geregeld plaatsvinden of bij speciale gelegenheden worden gehouden. In Handelingen komen we bijzondere momenten tegen waarop de gemeente in gebed is. In de kerkgeschiedenis nemen gebedsbijeenkomsten (prayer-meetings) een hoge vlucht in de tijd van de opwekkingen, die in de achttiende eeuw in Engeland, Schotland en Noord-Amerika plaatsvonden. Gelovigen voelden de behoefte om elkaar te ontmoeten rond het Woord en in het gezamenlijke gebed. Je zou een gebedssamenkomst kunnen zien als een aansluiting op het gebed in de eredienst en tegelijk als een vervolg erop. Het gebed in de eredienst is immers allereerst gericht op Schriftlezing en prediking, terwijl de voorbede niet te lang en te uitvoerig kan worden.
De gebedssamenkomst begint met een korte meditatie. Dit begin is belangrijk, want het gebed krijgt richting en voeding uit de Schrift en is het directe geloofsantwoord op Gods beloften en geboden. In deze bijeenkomst ben je vooral gericht op de kracht en de doorwerking van Woord en Geest en zo op geestelijke vernieuwing en verdieping. Zo is een gebedssamenkomst gericht op het geestelijke welzijn van de gemeente. Tegelijk reikt het samen bidden verder naar vreugde en zorg in de gemeente, naar de kerk in ons land, de samenleving, naar Israël, de noden wereldwijd en naar de zending.
Verbondenheid
Het samen zoeken van Gods aangezicht bevordert onderlinge verbondenheid, versterking en bemoediging. Samenkomen om te bidden gaat geestelijk nog verder en dieper, want het is ook een samen strijden in de gebeden (Rom.15:30), in een tijd die vol is van machten en krachten die tegen de HEERE ingaan. Het gevaar is aanwezig dat het gebed al vlug een lange verlanglijst wordt van allerlei uiteenlopende verlangens. Daarom is het goed om te beseffen dat ook de dank en de lofprijzing een nadrukkelijke plaats dienen te krijgen, want daarin belijden we wie de HEERE is en wat Hij heeft gedaan, doet en zal doen. Iedereen is welkom op de gebedssamenkomst. Wie het moeilijk vindt om in het openbaar te bidden, kan luisteren en in stilte meebidden. Zo kan er vertrouwen en openheid groeien om later ook zelf voor te gaan in gebed.
Verhoring
Bidden we met hoop en verwachting? De genoemde voorbeelden uit Handelingen laten treffend zien dat en hoe de Heere verhoort. Als de gemeente in Handelingen 4 heeft gebeden, wordt de plaats bewogen en raken de gelovigen vervuld met de Heilige Geest. De Heere heeft de gelovigen dus niet uit de gevaren gered, maar Hij heeft hen versterkt om vrijmoedig te getuigen. Op het gebed van de gemeente in Handelingen 12 kwam Petrus vrij uit de gevangenis en stond als een verrassing voor hun deur…
Het gebed in en voor de gemeente bepaalt ons vooral bij de Bron van alle goed. Eigenlijk gaat het om de vraag wat we van Hem verwachten. William Carey (1761-1834) de vader van de zending, sprak de gevleugelde woorden: Verwacht grote dingen van God, doe grote dingen voor God!
Geïnteresseerd in meer lezenswaardige artikelen? Neem een jaarabonnement (€ 49,00). Als welkomstgeschenk ontvangt u De Waarheidsvriend twee maanden gratis. Of maak gebruik van onze actie en lees De Waarheidsvriend vier maanden voor € 10,-!