Ongetemde lust
Seksueel misbruik is verschrikkelijk en komt voor op enorme schaal. In Nederland heeft één op de twee jonge vrouwen een vorm van seksueel grensoverschrijdend gedrag meegemaakt, één op de acht vrouwen is verkracht. Alarmerende cijfers die ons niet koud kunnen laten. Het kabinet heeft Mariëtte Hamer aangesteld als regeringscommissaris seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld. Hamer krijgt verregaande bevoegdheden. Ze krijgt veel vrijheid, zodat ze snel kan schakelen en ze mag zich vanuit haar rol vrijelijk bemoeien met situaties waar sprake is van grensoverschrijdend gedrag.
Ze wil het gesprek aangaan om gezamenlijke waarden en normen te formuleren. Daarbij kan ze inzoomen op sociale omgangsvormen of praktische omstandigheden die misbruik in de hand werken. Zou ze ook oog hebben voor religie? Seksualiteit en religie zijn geen populaire combinatie. In ons land heerst breed de opvatting dat de seksuele revolutie in de jaren zestig de periode is geweest waarin Nederland eindelijk de banden van kerk en seksualiteit van zich afschudde. Deze kijk op de geschiedenis wordt gekoesterd. Woorden als preuts, kuis of eerbaar zijn voltooid verleden tijd.
In de Volkskrant zei Nederlands bekendste verloskundige, Beatrijs Smulders, over die periode: ‘Na vijf jaar was het een slagveld onder mijn vriendinnen. Veel verdriet, om ontrouw, om mannen die weggelopen waren. Infecties, zwangerschappen, abortussen. Eindeloos met elkaar praten over problematische relaties. We waren niet voorbereid op de vrijheid. Later dacht ik: voor de jongens was het vrijheid, maar voor meisjes eigenlijk niet. Er was sprake van een nieuwe horigheid. De jongens hadden het voor het uitkiezen, gingen van de een naar de ander, meisjes pasten zich aan, maakten zich afhankelijk, gingen pleasen.’
Waar zijn we nu gekomen? Zijn zoveel vrouwen nu het slachtoffer van ongetemde lust of ligt het aan slachtoffers die hun grenzen niet aangeven? We bevinden ons in een onmogelijke paradox. Seks is losgemaakt van het huwelijk, zelfs van relaties en een product geworden waar mensen menen recht op te hebben. Toen we als samenleving de kerkdeur dichtdeden, lieten we ook gezamenlijke grenzen over seksualiteit los. Ik ben benieuwd of Mariëtte Hamer daarover het gesprek durft te voeren. En welke kerk z’n vinger opsteekt om bij haar aan tafel te schuiven.