Onze levens(in)richting
Wie Hoop en heiliging. Leven met Christus in de tussentijd ter hand neemt, eerder dit jaar verschenen in de Artios-reeks, kiest voor een boek dat sticht. Wat ds. J.A.W. Verhoeven heeft geschreven, is beslist opbouwend voor de gemeente van Christus in deze ‘tussentijd’.
Met die term uit de ondertitel wordt de tijd bedoeld tussen de Hemelvaart en de wederkomst van onze Heere en Heiland. In die tussentijd strijdt de gemeente haar strijd hier op aarde, terwijl haar Heere in de hemel is. Wat betekent dat voor de gemeente? Die vraag vormt het vertrekpunt van dit boek.
Levensrichting
Ds. Verhoeven werkt die vraag naar twee kanten uit aan de hand van de kernwoorden ‘hoop’ en ‘heiliging’. De hoop gaat voorop. Hoop gaat over de levensrichting. De gemeente leeft naar Christus toe. Leven uit hoop maakt ons leven hier op aarde tot een voorbereiding op de grote dag van de Heere, aldus ds. Verhoeven.
Gaat hoop over de levensrichting, heiliging gaat over de levensinrichting. De bruid wil mooi zijn voor de Bruidegom bij Zijn komst. Daarom zoekt zij naar reiniging.
De thema’s ‘hoop’ en ‘heiliging’ lopen als slagaders door het bijbelse getuigenis. De aanduiding ‘bijbelstudie’, verbonden aan andere deeltjes van de Artios-reeks, zou zonder meer ook aan dit deeltje meegegeven kunnen worden. Grondig worden Oude en Nieuwe Testament beluisterd op het thema ‘hoop’, maar daarmee is het niet gedaan. In alle delen van dit boek gaat de Bijbel open. Al lezend zit je de apostelen en hun verkondiging op de huid. We worden geoefend in het volharden in de leer van de apostelen.
Fijnzinnige opmerkingen
Dit geschrift beleef ik als een rijpe vrucht van voortdurende omgang met de Schriften. In kort bestek geeft het veel. Ds. Verhoeven schrijft geconcentreerd en het lezen vraagt dan ook concentratie. Wie er snel doorheen wil gaan, mist de lading van veel zinnen. Soms zou je zin na zin willen onderstrepen, zo raak. Deze recensie zou zomaar te vullen zijn met een bloemlezing van fijnzinnige opmerkingen en krachtige oneliners. Om de smaak van het lezen op te wekken noem ik wat zinnen die ik onderstreepte. Als het gaat om de Heilige Geest, Die de verwachting en de hoop aanjaagt: ‘De Heilige Geest heeft ons dorstig gemaakt naar God’, en: ‘In een echte Pinkstergemeente draait het om Pasen.’ Als het gaat om de confrontatie met het hedendaagse levensgevoel: ‘Van kindsbeen af leren we dat je dicht bij jezelf moet blijven. In de gemeente leren we echter dat je dicht bij God moet blijven’, en: ‘Niet je hart volgen, maar je Herder.’
Naar adem happen
De geconcentreerde stijl van schrijven maakt wel dat er heel veel aan de orde komt. Aan de ene kant laat dat zien hoe wezenlijk hoop en heiliging zijn binnen het geheel van de Bijbel en voor het leven van een christen, aan de andere kant doet het de lezer soms even naar adem happen.
Het pleit voor de auteur dat hij voor geen enkel thema terugdeinst. Ik zou bijna zeggen: integendeel! De auteur is zo stevig geworteld in de Schriften dat hij genoeg vastheid voelt om thema’s aan te snijden als ‘Israël’ en ‘chiliasme’. Samen met ‘zending’ en ‘de antichrist’ worden ze in dit boek besproken als vier belangrijke thema’s van de eindtijd.
Bij al deze thema’s maakt de auteur rake opmerkingen en schuwt hij de confrontatie met andere meningen niet. Wel ging het voor mijn gevoel bij enkele van deze thema’s soms iets te snel en zou iets meer uitleg gewenst zijn. Als voorbeeld hiervan noem ik de bespreking van de visie van Augustinus en Calvijn op het duizendjarig rijk.
‘Kleine’ en ‘grote’ ethische vragen
Als het gaat om de heiliging van het leven, vraagt collega Verhoeven zich af waar de frontlinies lopen in deze tijd. Hij wijst vijf terreinen aan waar hij de geestelijke strijd ziet woeden. Als eerste noemt hij de tijd, met aandacht voor de sabbat en de eredienst. Als tweede komen de relaties aan de orde, een terrein waarop van alles speelt, wat terecht veel aandacht krijgt. De auteur vraagt zich wel af of de andere drie terreinen (bezit, gerechtigheid en ecologie) ook de aandacht krijgen die ze nodig hebben. Volgens hem lijkt het erop dat het bijbels getuigenis bij ‘kleine’ ethische vragen (abortus, relaties, euthanasie) van doorslaggevend gewicht wordt geacht, maar bij ‘grote’ ethische vragen (mondiale gerechtigheid, wapenwedloop, economie) gerelativeerd wordt. Terechte opmerkingen, hoewel je je kunt afvragen of het een ‘klein’ is en het ander ‘groot’. Zoeken naar heiliging op deze terreinen is een zaak die de persoonlijke levenssfeer ontstijgt. Het raakt aan heel het maatschappelijke leven en werkt door in onze politieke keuzes. ‘De belijdenis van de theocratie staat verzwagering met het neoliberale geloof in de vrijemarktwerking in de weg,’ is zo’n typisch Verhoeven-zinnetje.
Sociale gerechtigheid
In het laatste hoofdstuk bespreekt de schrijver het gebed. De christelijke gemeente leeft biddend naar de toekomst van Christus toe. Haar gebed is een gebed om het komen van het Koninkrijk van God en om de gerechtigheid van dat Koninkrijk. Bij gerechtigheid wil ds. Verhoeven het dan ook nadrukkelijk hebben over de sociale gerechtigheid. Verwachting van Christus’ komst en het leven in het nu worden op een krachtige manier dicht bij elkaar gehouden. Waarom dit boek lezen? Het geeft richting aan het geloofsleven door te wijzen op Christus. Het nodigt uit tot gesprek, gezien de actuele thema’s die aangesneden worden. Het helpt ons om kritisch in deze tijd te staan en de tijdgeest te verstaan. We ontdekken waar het nu op aankomt. Het voedt het verlangen en het sterkt ons om dit aardse leven te zien als voorbereiding op de grote dag.