Opzicht… is dat er nog en willen we nog dat het er is? Het is waarschijnlijk niet het eerste dat gemeenteleden van hun ouderlingen verlangen. Wij laten ons niet zeggen hoe we ergens over moeten denken. Toch hoort opzicht bij het gemeenteleven.
Bij de bevestigingsdienst van ouderlingen wordt vaak het klassieke formulier gelezen voor de bevestiging van ouderlingen en diakenen. Dat formulier heeft een didactisch karakter. Het leert zowel de te bevestigen ouderlingen als iedere andere aanwezige in de kerk om de roeping en het werk van de ouderlingen voor de geest te krijgen.
Het is de bedoeling van het formulier dat de ouderlingen kort samengevat horen wat er van hen verwacht wordt. Maar ook dat de gemeenteleden duidelijk hebben wat de ouderlingen bij hen en voor hen zullen verrichten, zodat – wanneer zij de ouderlingen thuis ontvangen bij het huisbezoek – ze zich vrijwillig en zelfs dankbaar aan hun opzicht overgeven.
Privéleven
Opzicht is waarschijnlijk al langere tijd, maar zeker in de laatste decennia, niet het eerste waar gemeenteleden op zitten te wachten. Opzicht klinkt streng en lijkt autoritair. Het klinkt ook te hiërarchisch in de oren van de moderne mens. We willen niet dat iemand zich met ons privéleven bemoeit.
Jongeren willen tegenwoordig niet dat de ouderen zeggen waar de grenzen liggen, als het bijvoorbeeld gaat over geldgebruik, uitgaansgedrag en seksualiteit. Ze willen slechts hulp van ouderen bij het nadenken over hun eigen grenzen. Ik denk dat niet alleen jongeren zo denken, maar dat ook oudere gemeenteleden niet willen dat ouderlingen hun voorschrijven wat de grenzen en de verplichtingen zijn van het christelijke gedrag.
Iets van vroeger
Van de ouderlingen wordt verwacht dat ze tijdens het huisbezoek meedenken met het vinden van de eigen persoonlijke manier van christen zijn. Opzicht lijkt daarom iets van vroeger, iets dat alleen nog maar tijdens de bevestiging van ouderlingen wordt genoemd, omdat het in het bevestigingsformulier voorkomt. De liturgie in de kerk loopt immers altijd achter bij de ontwikkelingen van de cultuur. We lezen het nog wel, maar we doen er niet veel meer mee.
We willen er misschien ook helemaal niets meer mee doen. Als ons formulier inderdaad een didactisch formulier is – en dat is het –, dan lijkt het toch de bedoeling te zijn van de opstellers dat de gemeenten en de kerkenraden begrijpen dat opzicht belangrijk is.
Opzicht over predikanten
Het woord ‘opzicht’ is eigenlijk direct in beeld wanneer er het formulier de taak van de ouderling wordt omschreven. Er klinken dan woorden als: belijdenis, levenswandel, behoorlijk gedrag, onstichtelijke gedragingen en heiligheid van de sacramenten. Bovendien is de opdracht tot opzicht van de ouderlingen tweeledig.
Lees de volledige tekst van dit artikel in De Waarheidsvriend van donderdag 19 oktober 2023. Neem een jaarabonnement (€ 52,50). Als welkomstgeschenk ontvangt u De Waarheidsvriend twee maanden gratis. Of maak gebruik van onze actie en lees De Waarheidsvriend vier maanden voor € 10,-!