Pastorie in Siddeburen niet voor eigen predikant

De hervormde gemeente Siddeburen-Steendam-Tjuchem mag haar eigen predikant, ds. C.G. op ’t Hof, niet in de pastorie laten wonen. Dat heeft de rechter vorige maand bepaald. De pastorie is verhuurd en de huidige bewoonster geniet huurbescherming, aldus de Rechtbank Noord-Nederland.

Volgens de kerkrentmeesters van de hervormde gemeente was met de huurster afgesproken dat zij zou vertrekken wanneer er een nieuwe predikant zou komen. Dit is echter niet zwart-op-wit vastgelegd in het huurcontract, dat in 2013 voor onbepaalde tijd is aangegaan. Het was de bedoeling dat de nieuwe predikant vorig jaar november de pastorie zou betrekken, maar de huidige huurster is het niet eens met de opzegging van het huurcontract. De predikant woont daarom nu in een gehuurde woning in Siddeburen.

De kerkelijke gemeente heeft de huurster voor de rechter gedaagd, maar de kantonrechter geeft de huurster gelijk. Die stelt dat de gemeente de huurovereenkomst van de pastorie niet mocht opzeggen ‘vanwege dringend eigen gebruik’. Er is volgens haar geen sprake van een dienstwoning, omdat de vorige predikant de woning niet als zodanig heeft gebruikt. Bovendien heeft de gemeente niet aannemelijk gemaakt dat het voor de uitvoering van de functie van predikant vereist is dat hij naast of nabij de kerk woont. Een andere woning volstaat ook in de ogen van de rechter.

Pastoriebeleid

Ds. J.M. Aarnoudse, directeur van de Vereniging voor Kerkrentmeesterlijk Beheer (VKB), noemt de uitspraak van de rechter terecht. ‘Het Nederlandse huurrecht is strikt’, legt hij uit. ‘Belangrijk is om altijd te beseffen dat wettelijke bepalingen niet zijn te overrulen door zogenaamde onderlinge afspraken. Die kunnen niet onderling worden weggecontracteerd. Voor onbepaalde tijd verhuren is voor onbepaalde tijd verhuren. Opzeggen als verhuurder kan alleen op gronden die daarvoor in het Burgerlijk Wetboek (BW boek 7, art.274) worden genoemd, bijvoorbeeld als de huurder alsmaar geen huur betaalt of het huis extreme schade toebrengt. Je kunt een leegstaande pastorie wel legaal tijdelijk verhuren, maar ook dat is aan voorwaarden gebonden en voor een maximale duur van twee Hervormde kerk in Siddeburen. jaar. In de kennisbank van de VKB staan in kort bestek de voorwaarden (cutt.ly/tijdelijke-verhuur). Een kerkelijke gemeente die een pastorie meer dan tien jaar niet als pastorie heeft gebruikt en ook in de tussentijd een predikant werkzaam had die niet dicht bij de kerk woonde, dan wel een eigen woning gebruikte, kan daarna terecht moeilijk aantonen dat de inmiddels aan derden verhuurde ‘pastorie’ opeens dringend als dienstwoning nodig zou zijn. Dus een beroep op dat lid in het BW (‘dringend eigen gebruik’) sneuvelt, zoals uit de rechterlijke uitspraak blijkt.’ De onderhavige zaak laat volgens hem maar weer zien dat kerkenraden en colleges van kerkrentmeesters bewuster na moeten denken over hun pastoriebeleid en over de huisvesting van hun predikanten. Bezint eer gij begint, is zijn advies als het over het verhuren van de pastorie gaat.