Plannen maken
Beroem u niet op de dag van morgen, want u weet niet wat een dag kan baren. Spreuken 27:1
Waarschijnlijk staat er al iets in uw agenda voor 2022. Of u hebt dingen in gedachten om te doen. Je gaat trouwen of examen doen of naar de tandarts. Op welke manier maakte u die plannen?
De gedachte in onze tekst is op zichzelf wijdverbreid. Zo zegt een oud Egyptisch geschrift: ‘De mens weet immers niet hoe de morgen zijn zal.’ Er zijn trouwens wel meer lessen uit dit Spreukenboek die je in Egyptische literatuur tegenkomt. Of in andere buitenbijbelse bronnen. Het zijn algemeen menselijke wijsheden. Maar het verschil tussen het Spreukenboek van Salomo en allerlei andere boeken is dat koning Salomo alle wijsheid plaatst in het kader van de vreze des Heeren. Want die is het beginsel der Wijsheid. Nieuwtestamentisch gaat het dan om het geloof in Christus.
Onze planning
Als je niet weet wat de dag van morgen voort kan brengen, mag je dan wel plannen maken? Of moet je met alle afspraken wachten tot twee of drie dagen van tevoren? In sommige culturen is dat gebruikelijk. Agendaplanning is daar niet nodig. Feit is wel dat je ook niet weet wat de dag van overmorgen kan baren. Het maken van plannen wordt door de Heere niet afgewezen. Lees bijvoorbeeld Spreuken 19:21: ‘In het hart van de mens zijn veel plannen, maar de raad van de Heere, die houdt stand.’ En ook Spreuken 10:5 en 16:9. De vraag is maar hóé je die plannen maakt. Terwijl je je beroemt op je planning of dat je je schikt naar Gods wil?
Van de apostel Jakobus leren wij in zijn vierde hoofdstuk in vers 15 om te zeggen: ‘Als de Heere wil en wij leven, dan zullen wij dit of dat doen.’ We drukken dat kort uit in de letters D.V. Deo Volente, dat wil zeggen: als God het wil. In de afgelopen anderhalf jaar konden we vanwege de coronacrisis veel niet plannen. En als we het wel deden, zeiden we: als het kan vanwege corona. Een soort C.V. Corona Volente, dat wil zeggen: als corona het wil. Zou de Heere Zelf ons op die manier niet hebben willen leren om tot Hem terug te keren en in alles te beseffen: de raad van de Heere, die houdt stand? Wij beschikken niet over de toekomst. Hij wel.
Wij zullen
Omdat wij niet over de toekomst beschikken, moeten wij onze grootspraak afleren en afleggen. Daarmee heeft te maken hoe wij het jaar 2022 zijn ingegaan, met welke houding. Deze woorden schrijf ik nog in 2021. Dat is riskant. Maar in afhankelijkheid van de Heere, Wiens raad zal bestaan, mag het en kan het. Zich beroemen op de dag van morgen betekent in grootspraak pochen op je plannen voor morgen. In het Hebreeuws staat het werkwoord halal. Dit herkennen we uit het woord halleluja. Wie zich beroemt, spreekt het halleluja over zichzelf uit. Maar wie roemt, roeme in de Heere. Daar wil Salomo ons brengen.
Bij Jakobus ontmoeten we mensen die zeggen: ‘Wij zullen….’ Naar een stad reizen, handel drijven, er een jaar doorbrengen, winst maken. Wat een grootspraak. Het is een verkeerde vorm van zelfvertrouwen. Zoals bij de rijke dwaas in Lukas 12: ik zal… mijn schuren afbreken, grotere bouwen enz. Daar leren we dat deze manier van denken en praten een vorm van dwaasheid is. Geen wijs leven in de vreze des Heeren. Wel zelfvertrouwen, maar geen Godsvertrouwen.
Christus zal
Wij zien op de opperste Wijsheid Jezus Christus. Niet in grootspraak, maar in nederigheid sprak Hij over Zichzelf: Ik zal… veel moeten lijden, gedood worden, en op de derde dag opgewekt worden. Dat is Zijn heilswerk. De tijden zijn in Zijn hand. Hij wilde dit verzoeningsoffer brengen.
Hoe belangrijk is het dat u en ik in geloof zien op Hem. Laten we het werk van onze bekering niet uitstellen tot morgen. Heden is het de dag van de zaligheid. Wat een wonder dat een nieuw jaar mocht beginnen. We weten niet of we het einde van dit jaar zullen beleven, want we weten niet eens wat de dag van morgen baren kan. Laten we niet wachten om Christus te volgen. Heden roept Hij en zegt: ‘Volg Mij.’ Dit jaar zij een Anno Domini voor ons, een jaar van onze Heere en ook voor onze Heere.
Van Christus moeten we het hebben, van Zijn vergevende genade, van Zijn kracht en Geest. In dit hele jaar. Ik bedoel: vandaag.