Prachtige biografie van markante ds. Doornenbal

Ds. J.T. Doornenbal was jarenlang dorpsdominee in Oene. Hij had een zwak voor de eenvoudige, naar heil hunkerende ziel, merkt prof.dr. F.G. Immink op.

Landelijke bekendheid kreeg hij door zijn bijdragen aan de Veluwse kerkbode. Die werden in brede kring gelezen en blonken uit in literaire kwaliteit.  

De titel van het boek over ds. Doornenbal, dat dr. B.J. Spruyt samenstelde, is raak gekozen: Romantiek en stichtelijkheid. Heimwee en verlangen kleuren de teksten die in het tweede deel van dit lijvige boekwerk bijeen zijn gebracht. Uit alles blijkt dat in Doornenbal een literaire geest schuilging.

Als je zijn teksten leest, raak je geboeid door zijn onderhoudende stijl en word je verrast door zijn humor en lichte zelfspot. Het eerste deel van het boek schildert een mooi portret van deze markante dominee.

Dichter Achterberg

Zijn vriendschap en verwantschap met de dichter Gerrit Achterberg komen goed voor het voetlicht in een voordracht die hij hield voor de Rotaryclub in Epe. Enerzijds was die vriendschap geworteld in hun beider geboortestreek: het landschap van boerderijen en kastelen rondom Langbroek. Anderzijds werd deze inhoudelijk gedragen door een gedeelde nood: een schreeuw ‘naar de volmaakte gemeenschap met wat voorgoed verloren is en hier nooit meer bereikt kan worden, naar herstel van wat onherroepelijk geschonden is door de schuld van ons leven’.

Vonden de dominee en de dichter elkaar in deze intense hunkering naar volkomenheid, verbonden met een diep ervaren schuld? Doornenbal zegt in zijn lezing over Achterberg: ‘Liefdesverlangen én schuldbesef gaan samen en drijven tot zijn machtige worsteling.’

het radeloze zorgen,

dat ik mij vóór de morgen,

het vers van heden haal. (Achterberg)

Het is voorgekomen dat Achterberg, toen hij in de pastorie logeerde, midden in de nacht plotseling luid uitriep: ‘Ik heb het gevonden’. ‘De dominee, zijn huishoudster en wie er verder ook maar in de pastorie logeerden, werden door belgelui uit hun slaap opgeschrikt. Iedereen stond op en begaf zich naar de voorkamer, waar Achterberg even later plechtig binnenstapte en zijn versregels declameerde.’

Lees de volledige tekst van dit artikel in De Waarheidsvriend van 5 januari 2017.