Prof.dr. H. Berkhof over de machten

De Gereformeerde Bond heeft als jaarthema ‘Christus en de machten'. Enkele decennia geleden liet prof.dr. H. Berkhof zijn licht ook al over dit onderwerp schijnen. Hij opende onder andere de ogen voor de macht van maatschappelijke structuren.

De apostel Paulus spreekt verschillende keren over de machten in een bepaalde samenhang. In Romeinen 8:38 zegt hij ervan overtuigd te zijn dat ‘noch engelen, noch overheden, noch machten’ ons zullen kunnen scheiden van de liefde Gods in Christus Jezus onze Heere.

In 1 Korinthe 15:23 zegt hij dat het einde komt wanneer Christus het Koningschap aan de Vader heeft overgegeven, wanneer Hij ‘alle heerschappij en alle macht en kracht’ heeft teniet gedaan. In Efeze 1:16 spreekt hij over de macht van Christus ‘ver boven alle overheid en macht en kracht en heerschappij’. En in Kolossenzen 2:15 heeft hij het over de triomf van Christus, die op het kruis ‘de overheden en de machten’ heeft ontwapend, onttroond, te schande heeft gemaakt. De machten worden dus steeds in samenhang met andere verschijnselen genoemd, concreet of minder concreet.

Ik ga na hoe prof. dr. H. Berkhof (1914-1995) over de machten heeft (na)gedacht. Hoewel Berkhof al in 1963 een publicatie uitgaf onder de titel Christus en de machten, na zijn doorwrochte studie Christus de zin der geschiedenis (1958), doe ik dat aan de hand van zijn dogmatisch werk Christelijk geloof. Hierin is zijn uiteindelijke visie op de machten verwoord. Dit temeer omdat na Berkhofs Christus en de machten zijn theologie zich heeft verbreed, ‘zonder wat haar uitgangspunt betreft te veranderen’ (Meijering)