Rechtvaardig
De één was een Farizeeër en de ander een tollenaar. Lukas 18:10b
Als iedereen zou leven als de Farizeeërs, dan zou de wereld er een stuk rechtvaardiger uitzien
Er bestaat een schilderij over de gelijkenis van de Farizeeër en de tollenaar. Aan de ene kant van de tempel staat de Farizeeër met zijn mantel aan. Aan de andere kant van de tempel staat de tollenaar, met zijn tollenaarskleed om.
Een Farizeeër, dat is iemand die weet heeft van Gods wil en het ook belangrijk vindt om te dóen wat God wil. Daarom bidt een Farizeeër, daarom vast hij en geeft hij tienden. En met dat alles laat hij zien dat hij weet hoe hij zich tegenover God hoort te gedragen – hij bidt; hoe hij zich tegenover zichzelf hoort te gedragen – hij vast; en hoe hij zich tegenover zijn naaste hoort te gedragen – hij geeft tienden. Als iedereen zo zou leven, dan zou de wereld er een stuk rechtvaardiger uitzien. In die zin kunnen wij ook wel wat leren van de Farizeeër – meer dan van de tollenaar.
Hetzelfde gezicht
Een tollenaar weet immers níet zo goed hoe hij zich moet gedragen. Of misschien weet hij het wel, maar hij doet het gewoon niet. Hij denkt niet zoveel aan God, hij bidt niet zo vaak. Hij neemt meer van zijn naaste dan dat hij geeft. Hij vraagt tol, belasting voor de bezetter, vaak veel te veel. Als iedereen zo zou leven als de tollenaar, ook dan zou de wereld er een stuk onrechtvaardiger uitzien.
Dat is dus het schilderij. En als je een tijdje naar dat schilderij kijkt, dan valt je ineens iets op. Dan zie je namelijk dat de Farizeeër hetzelfde gezicht heeft als de tollenaar. Het is dezelfde man. Aan de ene kant van de tempel met een Farizeeërsmantel om en aan de andere kant van de tempel in een tollenaarskleed. Maar het is dezelfde man. Als je de schilder kent, dan weet je ook dat het zijn eigen gezicht is. Hij heeft de Farizeeër en de tollenaar zijn eigen gezicht gegeven.
Nu heb ik me afgevraagd: Waarom heeft de maker van dat schilderij dat gedaan? Ik denk dat ik het weet. Ik denk namelijk dat die schilder goed heeft begrepen wat de Heere Jezus met deze gelijkenis zegt. Jezus bedoelt hier niet dat we moeten kiezen tussen de Farizeeër en de tollenaar. We hoeven niet te oordelen wie de ‘beste’ is van die twee. Want dan zouden we straks allemaal nog kiezen voor de tollenaar, omdat we dat wat de Farizeeër allemaal zegt, heel hoogmoedig vinden. En dan zouden we zomaar terechtkomen in het gebed: ‘Dank U wel dat ik niet zo ben als die Farizeeër, dat ik niet zo hoogmoedig ben, dat ik het niet allemaal heb over “ik, ik, ik”.’ En dan zijn we eigenlijk al precies hetzelfde geworden als… de Farizeeër.
Spiegel
Nee, we zijn hier niet geroepen tot een oordeel. We mogen wél nadenken over hoe wij tot de Heere God komen. Dan werkt deze gelijkenis als een spiegel. Dan is de vraag niet zozeer: Hoe denk jij over de Farizeeër of hoe denk jij over de tollenaar? Welk oordeel vel jij daarover? Nee, dan is de vraag: Hoe doe je het zélf? Hoe kom jíj voor Zijn aangezicht? Doe je dat misschien door jezelf eerst met anderen te vergelijken? Met die man die zoveel van de Bijbel afweet? Of juist met die vrouw die het alleen maar over oppervlakkige dingen heeft en als het geloof ter sprake komt, stil valt?
Je hóeft je niet met een ander te vergelijken, zegt Jezus hier. Want jij bent wie jíj bent. En zo verschijn je voor je God. Mag je zeggen: ‘Hier ben ik, Heere God. Niet die man, niet die vrouw, maar hier ben ík. Zoals ík ben. Misschien met te weinig van die man, misschien met te veel van die vrouw. Ik weet het niet. U weet het, want U kent mij. En daarom vraag ik U: Wilt U mijn zonden vergeven? Mijn te weinig en mijn te veel? Wilt U mij elke dag weer nieuw maken? Zodat ik ga leven, niet precies zoals die man, niet precies zoals die vrouw, maar zoals U dat van míj vraagt, zoals U wilt dat ík zal leven.’
Als je zo leert kijken naar jezelf, naar de ander en vooral naar de Heere Jezus, dan kom je nooit voor niets bij Hem. Dan wordt je gebed om vergeving gehoord en dan mag je rechtvaardig je ogen openen.