Waar bent u naar op zoek?

Portret van een evangelisatie

Touwtrekken in hervormd Naarden

Dr. Niels van Driel
Door: Dr. Niels van Driel
26-08-2021

Evangelisatie is in onze oren verkondiging van het Evangelie aan niet-gelovigen. Dat was het vroeger ook, maar daarnaast stond het begrip voor een categoriale hervormde gemeente, zonder kerkelijke inbedding en status. In Naarden ontstond een dergelijke evangelisatie.

Deze evangelisaties ontstonden overal waar de meerderheid een minderheid geen ruimte gaf. Hier en daar bestaan ze nog steeds, maar vroeger waren er heel veel in de Hervormde Kerk: in 1940 waren er 155 vrijzinnige in een rechtzinnige gemeente en 211 rechtzinnige in een vrijzinnige gemeente. Een tweeluik over de evangelisatie in het vestingstadje Naarden.

Machtsstrijd

Sinds 1816 werd de Nederlandse Hervormde Kerk beheerst door een bestuursapparaat dat zich veelal beperkte tot formaliteiten en financiën. De bestuurders bleken onmachtig om elkaar op de geloofsinhoud te vinden. Lokaal domineerde in verdeelde gemeenten vooral bij het beroepingswerk de machtsstrijd: van welke richting wordt een nieuwe predikant? In de regio Gooi en Vecht vormden de rechtzinnigen vrijwel overal de meerderheid. Alleen in Naarden trokken de vrijzinnigen aan het langste eind.

Forse minderheid

Als in 1894 in Naarden beide predikantsplaatsen vacant raken, komen er twee vrijzinnige predikanten. De rechtzinnigen trekken hieruit de conclusie dat er voor hen geen gelijkberechtigde plaats meer is. Zij gaan, buiten de Grote of St. Vituskerk, afzonderlijke kerkdiensten in de vesting beleggen.

Lees de volledige tekst van dit artikel in De Waarheidsvriend van donderdag 26 augustus 2021.

Neem een jaarabonnement (€ 49,00). Als welkomstgeschenk ontvangt u De Waarheidsvriend twee maanden gratis. Of maak gebruik van onze actie en lees De Waarheidsvriend vier maanden voor € 10,-!

Dr. Niels van Driel
Dr. Niels van Driel

is historicus en werkzaam als gemeentearchivaris/teamcoördinator Gooise Meren en Huizen.