Waar bent u naar op zoek?

Onderzoek naar ontstaansgeschiedenis van liturgische formulieren (2, slot)

Variaties en drukfouten

Sam Zwemer
Door: Sam Zwemer
Doop en Avondmaal
05-08-2022

Als het avondmaalsformulier wordt gelezen, is dat een flinke lap tekst. Het is een tekst met een context, met een voorgeschiedenis en met een ontwikkeling. Ook vandaag de dag klinkt deze tekst nog in de kerken en geeft deze woorden aan de avondmaalsviering.

Het is een tekst die in geestelijk opzicht bij hart en hand wil nemen. Een tekst die spreekt over ellende, verlossing en dankbaarheid. Een tekst die spreekt over de donkere kleuren van onze diepe ellende en Gods grote toorn, maar ook een tekst waar in alle veelkleurigheid het ‘Ik voor u’ wordt uitgeschilderd.

Bijbelgebruik

In het vorige artikel schetste collega Kroese het onderzoeksproject waarin wij beiden participeren. Ik richt mij in mijn onderzoek binnen dat onderzoeksproject op de functie van het bijbelgebruik in en naast het avondmaalsformulier tegen de achtergrond van gereformeerd geloofsonderwijs. In mijn onderzoek positioneer ik het avondmaalsformulier tegen de achtergrond van gereformeerd geloofsonderwijs, omdat er ook in de ontstaansperiode een hele leergang was van doopvont naar avondmaalstafel.

Bij het bijbelgebruik kijk ik naar letterlijke citaten in de tekst van het formulier, maar in het bijzonder focus ik op de marginalia (tekstverwijzingen in de marge), zoals die in de eerste vijftig jaar naast de formulieren werden gedrukt. Bij de Heidelbergse Catechismus worden ook in recente uitgaven nog tekstverwijzingen genoemd, deze functioneren dan vaak als bijbelse onderbouwing. Voor het avondmaalsformulier is de functie hiervan nog niet onderzocht. Daarom luidt mijn onderzoeksvraag: Wat is de functie van het bijbelgebruik in en naast het avondmaalsformulier tegen de achtergrond van gereformeerd geloofsonderwijs? Om deze vraag te kunnen beantwoorden ga ik onder andere in op de herkomst en ontwikkeling van ons klassieke Nederlandse avondmaalsformulier.

Lees de volledige tekst van dit artikel in De Waarheidsvriend van donderdag 4 augustus 2022. Neem een jaarabonnement (€ 49,95). Als welkomstgeschenk ontvangt u De Waarheidsvriend twee maanden gratis. Of maak gebruik van onze actie en lees De Waarheidsvriend vier maanden voor € 10,-!

Sam Zwemer
Sam Zwemer

uit Leerdam is aio aan de PThU en doet onderzoek naar de functie van het bijbelgebruik in en naast het avondmaalsformulier.