Het begrip traditie roept tegenwoordig al gauw laatdunkende reacties op. Een modern mens is mondig en laat zich niet binden door een traditie. Want dan ben je niet echt vrij en bij-de-tijd. Tradities zouden bovendien star en beknellend zijn. Wie in een traditie staat zou vooringenomen zijn.
Toch staan we als kerk vol overtuiging in een eeuwenoude geloofstraditie. Dat is werkelijk een zegen, want in die lange traditie wordt ons het Evangelie van Jezus Christus overgeleverd. Dankzij die overlevering zijn we christen. Dicht bij huis zijn we gevormd door de traditie van de lokale gemeente. Die gemeenten zijn weer ingebed in de gereformeerde traditie, die teruggaat op de Reformatie (met name op de hervorming van Calvijn). De traditie van de kerk gaat echter nog veel verder terug. De christelijke kerk begint al in het Nieuwe Testament. Als orthodoxe christenen staan we welbewust in de traditie van de vroeg-kerkelijke belijdenissen. Denk maar aan de Apostolische Geloofsbelijdenis (Twaalf Artikelen). En dan heb ik nog niet eens het belangrijkste document van de kerkelijke traditie genoemd: de Bijbel. Zonder dat eeuwenoude boek zou er nu geen christelijke gemeente zijn.
Openbaring en geschiedenis
Hoe komt het dat wij als christelijke gemeente zo gehecht zijn aan de traditie? In de Bijbel heeft de openbaring van God een historisch karakter. Het heil in Christus is verankerd in de geschiedenis. In de persoon en in het werk van Jezus Christus heeft zich een beslissende wending voltrokken. Jezus heeft Zichzelf opgeofferd ‘voor eens en altijd’ (Hebr.7:27). En Paulus schrijft dat Jezus ‘voor eens en altijd voor de zonde is gestorven’ (Rom.6:11). Die historische eenmaligheid is karakteristiek voor het christelijke geloof. Het volkomen offer is eenmaal op Golgotha gebracht en daarin ligt volgens het formulier voor het heilig avondmaal het enige fundament van onze zaligheid. En met de Apostolische Geloofsbelijdenis belijden we dat Jezus Christus is gekruisigd onder Pontius Pilatus.
Maar liggen die heilsfeiten dan niet ver achter ons in de geschiedenis? Dat is toch verleden tijd? Hoe kan het ons hier-en-nu raken? Welnu, dat gebeurt door de traditie, door de overlevering. Het heil-in-Christus wordt ons overgeleverd. Het wordt bemiddeld, naar ons toe gebracht. Vanuit Jeruzalem ging het de wereldgeschiedenis in. In die lange keten van bemiddeling zijn er heel wat schakels in het spel. Het begint met de uitstorting van de Heilige Geest op het pinksterfeest. Daar begint de verkondiging van het Evangelie en ontstaat de kerk. En dan is er nog een uiterst belangrijke schakel: de schriftelijke vastlegging van het Evangelie in de canon van het Nieuwe Testament. Zonder de boeken van het Oude en Nieuwe Testament zou het Evangelie ons niet bereikt hebben.
Overleveren en eigen maken
Maar dichter bij huis speelt de overlevering ook een belangrijke rol. De opvoeding thuis en op school, de deelname aan de praktijken van de kerkelijke gemeente waartoe we behoren – het zijn allemaal schakels in de traditie. Toch is daarmee de overlevering nog niet compleet. De uiteindelijke schakel is onze deelname aan het heil: dat we door die overlevering en door deel te nemen aan kerkelijke praktijken zelf deelgenoot worden van het heil in Christus.
Lees de volledige tekst van dit artikel in De Waarheidsvriend van donderdag 21 april 2022.
Neem een jaarabonnement (€ 49,95). Als welkomstgeschenk ontvangt u De Waarheidsvriend twee maanden gratis. Of maak gebruik van onze actie en lees De Waarheidsvriend vier maanden voor € 10,-!