Verbindende dominees
Met belangstelling las ik in De Waarheidsvriend van 18 februari het artikel van P.J. Vergunst met de titel ‘Verbindende dominee’. Veel vacante gemeenten blijken om zo’n predikant te vragen. In wat erover gezegd wordt, gaat het om verbindend zijn qua karakter. In elk geval meer om het verbinden in het sociologische. Het blijkt negatief te worden gezien, want de vraag naar een verbinder wordt vanuit het perspectief van de gemeenten beschamend en verootmoedigend genoemd.
Naar mijn besef en ervaring speelt er meer. De vraag zegt veel over veel zogenoemde ‘Gereformeerde Bondsgemeenten’. Volgens mij kan ik vanuit mijn ervaring daar veel over zeggen. Ik dien inmiddels de vijfde gemeente en dat waren allemaal zogeheten eenmansgemeenten. Kenmerkend aan die gemeenten is dat je met allerlei mensen en stromingen samen gemeente mag en moet zijn. Die gemeenten zijn heel verschillend samengesteld. Dat is zelfs meer en meer het geval. ‘Gereformeerde Bondsgemeenten’ trekken ook mensen aan. Uit de orthodox-gereformeerde hoek komen er binnen, evenals mensen uit vrijgemaakt-gereformeerde kerken en evangelische gemeenten en van buiten de kerk. Voor veel mensen zijn tegenwoordig kerkgrenzen vloeiend. Daarbij verschillen nogal eens de leefwerelden tussen de mensen en de generaties. De kerken gemeentevisies en daaraan verbonden vaak de doopvisies verschillen en spelen op bepaalde momenten merkbaar. Ook verschilt de betrokkenheid op het geloof. Van hieruit begrijp ik heel goed dat kerkenraden een verbindende predikant wensen. Dan wordt zo’n predikant gezocht in de hoop dat hij theologisch de verschillende stromingen kent, daarbij weet waar hijzelf staat en dat goed kan verwoorden. Het zou zelfs fijn zijn als hij die verschillende stromingen op elkaar kan betrekken, met elkaar in gesprek kan brengen en in pastoraat kan aansluiten op de verschillende geloofsbelevingen. Het mooie op dit moment van ‘Gereformeerde Bondsgemeenten’ is dat ze ergens aantrekkelijk zijn voor mensen vanuit allerlei stromingen. De bijbelse prediking spreekt aan met een evenwichtige balans tussen wet en evangelie, zonde en genade. Ook het doorgaans wat trager zijn ten aanzien van veranderzucht en daarin degelijk, serieus zaken willen doordenken. Wel is het oude hervormde kerkgevoel in veel hervormd-gereformeerde gemeenten bijna geheel verdwenen. Het is de vraag of jongeren van de gemeente dat gevoel geleerd is en/of zij dat hebben opgedaan. Misschien is het zelfs zo dat veel jongeren uit hervormd-gereformeerde gemeenten later in een andere kerk of gemeente zijn terechtgekomen en de gemeente toch jongeren en kinderen heeft, maar van gezinnen die vanuit andere kerken zijn gekomen. Het belangrijke van een verbindende dominee vanwege theologische kennis, vind ik, is dat dit ook pleit voor een academisch geschoolde predikant. Vaak wordt het academische benadrukt vanwege de kennis van de grondtalen. Ik zie het grote belang van academisch geschoold zijn ook in kennis hebben van verschillende kerkvisies en stromingen en daar vruchtbaar mee om kunnen gaan, met daarbij goed weten waar jezelf staat. Daarvoor moet echt een en ander aan kennis zijn opgedaan en, minstens net zo belangrijk, zijn verwerkt.
Dan kan het uitgelegd en in eigen taal gezegd worden.
Ds. M.J. Tekelenburg, Monster