Vier poorten van het heil

Vier boeken zijn ons geschonken: de vier evangeliën naar Mattheüs, Markus, Lukas en Johannes. Het zijn boeken over de komst van Gods Zoon in onze mensheid, geschreven door apostelen of hun volgelingen, legt dr. J. van Bruggen uit.

Het zijn vier poorten naar één evangelie.

Oorspronkelijk gebruikten de christenen het woord ‘evangelie’ alleen in het enkelvoud: de ene blijde Boodschap over het Woord dat mens is geworden en onder ons heeft gewoond. Naar dit ene evangelie zijn later ook de boeken genoemd die het beschrijven. Zo kwam het meervoud in gebruik: evangeliën. Het zijn vier poorten die binnenleiden in hetzelfde heiligdom.

Binnen deze poorten gaan we de stem horen van de Heilige, Die deze wereld voorgoed zal verlossen. We gaan Hem aanschouwen, Die de verwachting van alle voorgaande eeuwen komt vervullen.

Er zijn geen andere poorten dan deze. Het is in de hele wereld aan geen wijze of filosoof ooit bekend gemaakt of door hen bedacht wat ons wordt toevertrouwd in deze boeken. Zij ontsluiten het eeuwenlang verborgen gehouden geheim en doen het oplichten in de duisternis van deze aarde. 

Vier gezichten

In de Oude Kerk dacht men bij de vier evangeliën aan het goddelijk troonvisioen van Ezechiël 1. Daar ziet de profeet de troon van de Almachtige, gedragen door vier levende wielen. Zoals die wielen de troon door de wereld dragen, zo dragen de vier evangeliën het evangelie van Gods Zoon over de aarde.

De vier gezichten in de wielen herkende men in de vier evangeliën. Zij laten ons de gezichten zien van een mens, een leeuw, een adelaar en een rund. Deze gezichten zijn wereldwijd uitgesneden op preekstoelen in kathedralen.

Samen laten die vier gezichten ons het portret zien van de Gezalfde van God. Hij is een mens (Mattheüs), de leeuw vanaf het begin van de wereld (Johannes), de adelaar die de wereld binnen zweeft (Markus), het offerdier dat geslacht wordt voor de zonden van de wereld (Lukas).

Onder invloed van Augustinus worden de dieren later ook wel anders toegedeeld aan de evangelisten, namelijk de leeuw aan Mattheüs, de mens aan Markus, het rund aan Lukas en de adelaar aan Johannes.

Lees de volledige tekst van dit artikel in De Waarheidsvriend van 5 januari 2017.