‘Waarom??’
Deze pastorale herinnering gaat over een jonge moeder. Ze had zo’n gelukkig gezin: een lieve man met een goede baan en twee schattige dochtertjes. Kerkelijk leefden zij en haar man trouw mee. Van huis uit hadden ze meegekregen dat ‘de mens bij brood alleen niet zal leven’.
Maar toen gebeurde dat verschrikkelijke: tijdens een vakantietochtje met een boot viel het jongste kind overboord. De moeder zag het gebeuren en sprong het onmiddellijk na, maar vond het niet. Enige tijd later brachten hulpverleners het meisje aan de wal, levenloos.
Drie antwoorden
De ontreddering was niet te beschrijven, het verdriet hartverscheurend. Al gauw kwamen de knagende ‘waaroms’. Waarom moest hun dit overkomen? Ze waren zo gelukkig met hun viertjes. Vooral de vraag waarom het haar niet had mogen lukken haar kind te vinden, hield de moeder voortdurend bezig.
Toch zei ze ongeveer een jaar later tegen me: ‘Je weet dat ik zo tobde met allerlei waaroms, maar ik meen nu al drie antwoorden te hebben. Mijn man en ik zijn door ons verlies veel bewuster gaan geloven.
Eerder was ons geloof meer traditie; nu beseffen we heel diep dat we in alles van de Heere afhankelijk zijn en Zijn zegen en genade elke dag nodig hebben. We mogen ervaren dat Hij die ook schenkt. Hij geeft ons steeds de kracht en de moed om verder te kunnen met ons leven, ons werk en ons gezin.
Het tweede is dat we nu veel meer oog hebben voor het verdriet en de zorgen van anderen en met hen meeleven. We bidden voor hen en als het kan proberen we hen persoonlijk te bemoedigen.’ Dat laatste bracht ze in praktijk toen ze op mijn verzoek een moeder ging bezoeken die haar enige dochter van twintig had verloren en zich maandenlang met haar verdriet in huis had opgesloten. Met Gods hulp mocht ze voor deze vrouw tot grote zegen zijn.
‘Het derde: hier in de buurt waren twee vrouwen die vroeger naar de kerk gingen, maar de laatste jaren niet meer; na wat ons overkomen is, gaan ze weer. Nee, op ons hartstochtelijk waarom hebben we geen antwoord gekregen, maar als gevolg van het verlies van ons kind is er wel veel veranderd ten goede, in ons eigen leven en het leven van anderen. Hoe wonderlijk zijn Gods wegen!’
Menselijk
In elk mensenleven gebeuren er dingen waar we geen raad mee weten. Ook ons kan dat overkomen. Je zult maar horen dat je ongeneeslijk ziek bent of plotseling je man of vrouw of een andere dierbare verliezen; of getroffen worden door een ernstig ongeluk.
Op zo’n moment wordt je leven ondersteboven gegooid. Ook het verdriet bij vrienden en de ellende in de wereld kunnen je diep schokken. Soms zijn er momenten dat je het wel zou willen uitschreeuwen: ‘Waaróm? Wááróm? Wááróm moest mij/ons dit overkomen en waarom gebeurt dit allemaal?’
Daar hoeven we ons overigens niet schuldig om te voelen. Het is heel menselijk. Een mens is niet van steen. Het is makkelijk om te zingen: ‘Wat God doet, is welgedaan’, maar door wat je meemaakt, kun je dat dikwijls niet over je lippen krijgen. Ook in de Bijbel lezen we van mensen die met waaroms worstelen. De psalmen zijn er vol van. Wat klagen de psalmdichters niet vaak over hun benarde situatie. Het bekendste voorbeeld daarvan zijn wel de woorden waarmee David Psalm 22 begint: ‘Mijn God, mijn God, waarom hebt U mij verlaten?’, de woorden die Jezus later aan het kruis uitschreeuwde. Opvallend is dat de dichter, al slaakt hij klacht op klacht, steeds laat blijken dat hij niet vergeet dat er een God is Die het hulpgeroep van de Zijnen hoort. ‘Maar de Heer’ zal uitkomst geven’.
Winst
Het beste wat wij dan ook kunnen doen als we verbijsterd zijn over wat we meemaken en doormaken, is met onze hartstochtelijke waaroms tot God gaan. Nee, Hij geeft geen rechtstreeks antwoord op onze waaroms, maar kan en wil ons wel uitkomst geven in onze nood: Hij zorgt ervoor dat we erdoorheen komen en Hij geeft kracht om verder te kunnen.
Een hartverscheurend verlies kan zelfs tot winst worden. Het verhaal van de jonge moeder hierboven is er het bewijs van. Haar drie ‘antwoorden’ houden ons een spiegel voor: heeft ons waarom ons geestelijk veranderd? Hebben we er meer oog door gekregen voor onze medemensen? Is er in onze omgeving iets door gebeurd?
Prinses Beatrix zei na het overlijden van prins Claus: ‘Beproevingen horen bij het leven en vormen een mens,’ en ‘Je ziet de dingen anders met ogen die gehuild hebben.’