column

Weerzinwekkend

De spanning tussen het christelijk geloof en de levensbeschouwing van de moderne Europeaan komt op Goede Vrijdag en met Pasen scherp openbaar. De gangbare levensfilosofie van vandaag is niet langer gebaseerd op vrijheid, gelijkheid en broederschap, maar o

Zo daarin nog ruimte bestaat voor solidariteit, dan is dat hooguit de solidariteit van de gelijke kansen. Maar als een mens zijn kansen niet benut of verzilvert, dan is hij verder op zichzelf aangewezen. De hand ophouden en van genade leven is in onze maatschappij taboe geworden. Het is daarom niet verwonderlijk dat de boodschap van Goede Vrijdag niet meer landt. Dat Iemand voor armlastigen de rekening wil vereffenen roept niet alleen verbazing op, maar wekt ook fundamentele weerzin. En met Pasen is het al niet anders. Dan komt het rationele denken in opstand tegen de tegennatuurlijke boodschap van opstanding uit de doden. De weerzin is daarbij niet minder groot.

Toename van welvaart en vermeerdering van menselijke kennis zijn daarom niet alleen maar positief te duiden. Enerzijds mogen we met dankbaarheid vaststellen dat het leven in Nederland en Europa zich naar menselijke maatstaven positief ontwikkelt, omdat het vrijer wordt van armoede, ongemak, gebrek en onkunde. De tragiek is echter dat vanuit bijbels perspectief de mens hierdoor niet dichter bij zijn bestemming lijkt te komen, maar er juist verder vanaf raakt. Als we in het dagelijks leven de notie van genade en erbarmen kwijtraken, kwijnt ook het christelijk geloof weg.

Toen de Heere Jezus de vraag stelde of de Zoon des mensen bij Zijn komst nog geloof zou vinden op de aarde, verwees Hij naar een weduwe die zich geheel van een ander, en nog wel een onrechtvaardige rechter, afhankelijk wist.

In dit licht is het niet te verbazen dat het zwaartepunt van het christendom zich verplaatst van Europa naar die delen van de wereld waar erbarmen en solidariteit nog wel een herkenbare plaats in het maatschappelijk leven hebben. In dat opzicht heeft Europa ontwikkelingshulp nodig. Misschien is het tijd om vanuit dit deel van de wereld opnieuw de roep te laten klinken: ‘Kom over en help ons.’

F.A. van der Duyn Schouten

Prof.dr. F.A. van der Duyn Schouten is voormalig rector magnificus van de Universiteit van Tilburg en voorzitter van de raad van toezicht van de PThU.