Wijs het nieuwe jaar in
Zoals een hond terugkeert naar zijn braaksel, zo is een dwaas die in zijn dwaasheid terugvalt. Spreuken 26:11
Met oudjaar kijk je terug. Je kijkt naar wat je meemaakte in je leven, in je christelijke gemeente, in de wereld. Mooie dingen, ook moeilijke. Vergeet ook je zonden niet, je dwaasheden. Neem er afstand van, opdat ze je toekomst niet beheersen.
Het is geen aantrekkelijk voorbeeld dat Salomo gebruikt: ‘Zoals een hond terugkeert naar zijn braaksel….’ Denk vooral aan straathonden. Het is een bekend verschijnsel: zij braken hun voedsel uit – soms omdat het verkeerd viel, soms omdat het nog niet verteerd werd – daarna eten ze het opnieuw. Voor ons mensen niet smakelijk. Het voorbeeld bedoelt die hondendaad als voor ons verachtelijk naar voren te brengen en daarmee de verkeerde daden van de dwaas te typeren en af te keuren.
Terugkeren
Weer gaat het over een dwaas, net als in Spreuken 1:7. Bij hem is geen vreze des Heeren en de vermaning van de Heere slaat hij in de wind. Deze dwaas wordt vergeleken met een hond. Zoals een hond terugkeert naar zijn braaksel, zo valt de dwaas terug in zijn dwaasheid. Die dwaas begaat bewust dezelfde zonde als voorheen. Hij valt erin terug.
Bij het einde van dit oude jaar worden we geroepen om wijs te zijn en niet dwaas. In de gedachten over dit jaar zijn niet alleen mooie en dankbare herinneringen, maar ook nare en verdrietige. Er zijn handelingen waarvoor we ons moeten schamen, dingen om afstand van te nemen. Het woord ‘terugkeer’ in de tekst is in het Hebreeuws hetzelfde woord als dat wat we ook vertalen met ‘bekering’. Zich bekeren is terugkeren tot de Heere en Zijn Woord. Keer dan niet weer van Hem terug! Laat uw dwaasheid achter in het oude jaar.
Dwaasheden
Welke dwaasheden zijn concreet bedoeld? Vers 9 waarschuwt tegen dronkenschap. Vers 12 keurt eigendunk af. Dat zijn zonden van vroeger, maar ze zijn ook heel eigentijds, is het niet? Ook is het dwaas om op een foute site te kijken op je computer of een verkeerde daad te verrichten op je werk. Denk ook aan verslaving. Je valt er steeds in terug. Drugs, alcohol, porno. Het kunnen ook allerlei zonden zijn die je al wel aan God beleden hebt en waar je toch naar terugkeert; hardleers als een hond.
Deze omgekeerde bekering wordt ons afgeraden. Ook je afkeren van de leer van de apostelen is een dwaasheid (2 Petr.2).
Zit uw zonde er niet bij? Zou u daarom niet dwaas zijn? Let op, er is geen mens die geen zondaar is. Immers: leefde u alle dagen van dit jaar wijs, in de vreze des Heeren?
Zonde laten
Het is goed om in het licht van de tekst terug te zien op dit bijna verstreken jaar. Vergeet dan ook corona niet. Die bepaalde ons bij het feit dat wij niet alles in handen hebben. Onze idealen, onze dagelijkse bezigheden, onze plannen vielen in duigen. Wat leerden we ervan? Hoe hebben we ons bekeerd?
Hebben we afstand genomen van onze hoogmoed, van ons vertrouwen op onze technische mogelijkheden, van onze autonomie? Of nemen we dat allemaal mee naar 2022 en keren we in feite terug naar onze dwaasheid? We worden toch geen spookrijder op de weg van Gods geboden?
Als het om terugkeren gaat, is het beter je te bekeren, terug te keren tot God en Zijn Christus. Zie zondag 33 van de Heidelbergse Catechismus over de bekering: de zonde haten en laten. Dat is het tegenovergestelde van die weer opzoeken en opeten.
Wijs in Christus
Waar is Christus in de tekst? Waar is Hij trouwens in uw leven? Schrijver Salomo gaat zelf aan het eind van zijn leven finaal onderuit. Begonnen met een bede om een wijs hart, eindigt hij in afgoderij en huwelijken met honderden heidense vrouwen. Hij is een antitype van Christus. De Heere Jezus heeft nooit zonde gehad of gedaan. Hij kende dan ook geen terugval daarin. Wel heeft Hij Zijn leven gegeven voor de dwaasheden van dwazen. Deze Zaligmaker is u in dit jaar verkondigd, opdat we door het geloof wijs zouden worden in Hem. Hij is voor ons geworden tot wijsheid van God (1 Kor.1:30).
Er is hoop voor een dwaas (Spr.26:12)! Ga met alle dwaasheden van dit bijna vervlogen jaar alsnog tot Hem. Zie Hem als het Lam van God, Dat ook uw zonden wegdraagt. En bid om Zijn Geest om vernieuwd het nieuwe jaar in te gaan en te mogen leven als een wijze, in de vreze des Heeren en in de weg van Zijn vermaning.