Zijn Calvijns preken vandaag nog relevant?

De verkondiging van Calvijn is een belangrijk ijkpunt voor de prediking binnen de Gereformeerde Bond, staat in een brochure over prediking, die onlangs verscheen. Maar wat is kenmerkend aan Calvijns prediking? vraagt dr. W.H.Th. Moehn.

In deze brochure, getiteld Instrument van de Geest. Gedachten over hervormd-gereformeerde prediking, wordt een voortdurende bezinning op de prediking aanbevolen. Onze geseculariseerde context vraagt om een hernieuwde doordenking van de vragen met betrekking tot de prediking van Gods Woord.

Vier thema’s zien de schrijvers van de brochure in de achterliggende decennia steeds terugkeren: verbond en verkiezing, wet en evangelie, beschrijvende en appellerende prediking en de vragen rond de verhouding tussen rechtvaardiging en heiliging. In deze brochure ondernemen de auteurs een poging de prediking opnieuw te doordenken met het oog op onze tijd. Als uitgangspunt hebben zij de leer van de Heilige Geest gekozen (p.30).

IJkpunt

In dit artikel denken we niet verder door op het spoor van de pneumatologie – hoe interessant dat ook zou zijn – maar willen we ons bezinnen op de inhoud van de prediking en het uitgangspunt dat verwoord is op pagina 15: ‘De Gereformeerde Bond wil staan in de katholieke traditie van de prediking van de Reformatie. IJkpunt is met name de verkondiging van Luther en Calvijn.’ Volgens Van Dale bedoelen we met een ijkpunt de graadmeter, de maatstaf of de norm. De reformatoren van Wittenberg en Genève worden naast elkaar genoemd. In het vervolg zullen we ons hoofdzakelijk richten op de reformator van Genève.

Met de keuze voor het woord ‘ijkpunt’ is heel wat gezegd. Tegelijkertijd roept de keuze voor dat woord de nodige vragen op. Betekent dit bijvoorbeeld dat predikanten vandaag de dag weer over gehele bijbelboeken zouden moeten preken, zoals Calvijn, zijn collega’s in Genève en andere reformatoren gewend waren te doen? Zou dit ook betekenen dat de preek weer ongeveer een uur gaat duren? Kan een prediker uit de vroegmoderne tijd gids zijn voor predikanten die geroepen zijn Gods Woord te verkondigen te midden van postmoderne tijdgenoten? Wat zijn aspecten in Calvijns eigen preken en in zijn opvatting over hoe er gepreekt moet worden, die er ook vandaag toe doen?

Collegiale samenwerking

Omdat alleen van Calvijn preken zijn overgeleverd, zou de indruk kunnen ontstaan dat hij de enige predikant was die toentertijd in Genève het Woord bediende. Calvijn heeft echter nooit alleen als predikant in Genève gewerkt. Vanaf het moment dat de inwoners in 1536 kozen voor de Reformatie, hebben altijd meerdere predikanten naast elkaar in deze stad gewerkt.

Lees de volledige tekst van dit artikel in De Waarheidsvriend van donderdag 9 maart 2017.