Zondebok
We zouden haast vergeten dat er voor corona al sprake was van een andere ziekte, die door corona is versterkt: een epidemie van eenzaamheid
Corona is op dit moment naar de achtergrond verdwenen. Gelukkig maar, zeggen we tegen elkaar. Niet meer continue denken aan maatregelen om elkaar niet te besmetten. Terug naar het gewone leven, waarin het niet steeds draait om dat virus. Tegelijk weten we ook: corona gaat niet meer weg. We zullen moeten leren leven met het virus.
De eerste tijd overheerste saamhorigheid. Er was de hoop dat maatregelen het virus zouden indammen en een vaccin ons zou beschermen. Daarna veranderde de atmosfeer. Het maatschappelijk leven raakte toenemend en diepgaand ontwricht. De druk op de zorg, baanverlies, digitaal onderwijs en beperkte ontmoetingen: het had allemaal gevolgen voor de kwaliteit van leven én de gezondheid van mensen. De hardste klappen in deze crisis vielen bij de mensen die ook voor corona al in een kwetsbare situatie zaten. Bestaande verschillen zijn verscherpt. We zouden haast vergeten dat er voor corona al sprake was van een andere ziekte, die door corona is versterkt: een epidemie van eenzaamheid.
Als er iets is wat we geleerd hebben na twee jaar corona, dan is het wel de les dat corona geen virusvraagstuk is, maar een gezondheidsvraagstuk. Met een bevolking die steeds meer oude mensen kent en steeds meer chronisch zieken, neemt ook onze vatbaarheid voor (virus)ziekten toe. En hoewel onze gezondheidszorg van een hoog niveau is, merkten we hoe het erom spant als er te weinig mensen in de zorg beschikbaar zijn.
De verloren geliefden en de gezondheidsschade, het afgenomen vertrouwen in overheid en wetenschap en de invloed van lockdowns op de verbinding tussen mensen onderling en binnen geloofsgemeenschappen laten hun sporen na. Spanningen en verwijdering zijn toegenomen en niet zelden ging ethiek daarbij overboord. Het is heel menselijk om in een crisis een zondebok te zoeken. Eerst was dat het virus, later werd het de ander met opvattingen die de onze niet zijn. Misschien dat de nu komende maanden van relatieve rust ons tijd geven voor andere vragen, die heilzaam kunnen zijn: hoe denken wij over maakbaarheid en sterfelijkheid? En tegen welke prijs beschermen we onze gezondheid?