Tijdens een huisbezoek een stukje uit de Bijbel lezen kan zomaar een automatisme worden. Ds. M.J. Tekelenburg pleit in zijn boekje 'De Bijbel open in het pastoraat' voor aandacht en rust. ‘Je moet je als bezoeker bewust zijn van degene die je voor je hebt.’
Ds. Tekelenburg heeft niet de indruk dat in de gemeenten die hij sinds 1997 diende en dient (Linschoten, Sprang, IJsselstein, Reeuwijk en Monster) in het pastoraat de Bijbel minder vaak opengaat. ‘Al heb ik wel het gevoel dat mensen bij de opening van een vergadering nu soms eerder voor het voorlezen van een lied of een gedicht kiezen in plaats van een bijbelgedeelte. Op zich heb ik niets tegen liederen of gedichten, maar ik wil er toch wel graag aan vasthouden dat de Bijbel van een ander, hoger niveau is.’
Waar hij zich zorgen over maakt, is hoe bewust de Bijbel tijdens pastorale bezoeken wordt gebruikt. ‘Een stukje uit de Bijbel lezen hoort erbij en dus doen we het. Het kan zomaar een automatisme worden, een vorm die we overeind houden, maar de vraag is of het ook inhoudelijk leeft.
In hoeverre leeft een ouderling zelf met de Bijbel? Ik ben bang dat dit oppervlakkiger is geworden, onder andere doordat er in het leven zoveel onrust is. Ik denk dat het essentieel is dat mensen die namens de kerk pastorale bezoeken afleggen, laten blijken dat de Bijbel voor hen heel belangrijk is. Dat is dus een aansporing om zelf trouw te zijn in het lezen van de Bijbel. Degene bij wie je namens de kerk op bezoek komt, moet merken dat de Bijbel voor jou persoonlijk belangrijk is. Zo maak je als ouderling of bezoekbroeder of -zuster op een bepaalde manier reclame voor het lezen van en leven met de Bijbel.’
Niet afraffelen
Wat ds. Tekelenburg betreft zou degene die een pastoraal bezoek aflegt, zichzelf bij het lezen van een bijbelgedeelte moeten afvragen of de ander het wel mee kan maken. ‘Je moet je als bezoeker bewust zijn van degene die je voor je hebt. Rustig en aandachtig lezen is belangrijk, raffel het niet af. Lees het gedeelte dat je hebt uitgekozen, thuis zelf alvast een paar keer door. Vraag jezelf af: is het niet te ingewikkeld, geef ik voldoende uitleg? Dat laatste is ook een valkuil. Laat vooral de tekst zelf spreken. Je moet niet denken dat wat je zelf over een bijbelgedeelte wilt zeggen het belangrijkste is. Het gaat erom wat de Bijbel zegt. En God spreekt niet alleen door degene die op bezoek komt, Hij kan ook spreken door degene die bezocht wordt.’
Dat gaat soms wel aarzelend. Ds. Tekelenburg: ‘Mensen hebben niet altijd de woorden om te benoemen wat er in hun hart leeft. Ze hebben dat nooit geleerd of ze zijn bij het ouder worden steeds beschroomder geworden. Als je als ouderling een pastoraal bezoek aflegt, mag je hen soms helpen daar woorden aan te geven.’
De diepte in
Het is goed, meent de predikant uit Monster, om je, bijvoorbeeld als kerkenraad, te bezinnen op de plaats die de Bijbel binnen het pastoraat heeft. ‘Tijdens een pastoraal bezoek ontmoet je elkaar als leden van dezelfde gemeente. De Bijbel en het gebed is wat je bindt. Dus is het heel natuurlijk om tijdens zo’n gesprek de Bijbel te openen.’
Op welk moment dat gebeurt, kan per situatie verschillen. Het is gebruikelijk om een bezoek met bijbellezing en gebed af te sluiten, maar dat hoeft niet. ‘Als een gesprek niet soepel loopt, zou ik er niet te lang mee wachten. Soms kan het lezen van een bijbelgedeelte ertoe leiden dat een gesprek alsnog de diepte in gaat.’
Lees de volledige tekst van dit artikel in De Waarheidsvriend van donderdag 29 juni 2023. Neem een jaarabonnement (€ 52,50). Als welkomstgeschenk ontvangt u De Waarheidsvriend twee maanden gratis. Of maak gebruik van onze actie en lees De Waarheidsvriend vier maanden voor € 10,-!