Waar bent u naar op zoek?

Onvoltooid proefschrift van ds. R.H. Kieskamp is een ware schatkamer

Drie-ene genade

Dr. A. Goudriaan
Door: Dr. A. Goudriaan
27-06-2023

Het overlijden van ds. Roelof Kieskamp maakte het hem onmogelijk om zijn onderzoek over de rol van de drie-eenheid tijdens de Synode van Dordrecht af te ronden. De concepten van alle hoofdstukken waren echter al klaar. Zijn twee promotoren maakten van zijn werk een uitgave.

Vanaf zijn emeritaat in 2001 is ds. R.H. Kieskamp met grote ijver bezig geweest met het in kaart brengen van de wijze waarop tijdens de beroemde Synode van Dordrecht (1618-1619) de leer van de drie-eenheid een rol heeft gespeeld. Zette men destijds alles op de kaart van de uitverkiezingsleer of verdedigde men Gods vrije genade ook met een beroep op het belijden van de Vroege Kerk dat we al ons heil te danken hebben aan de drie-enige God? En als de drie-eenheid ter sprake kwam, hoe gebeurde dat dan?

Het was de bedoeling van drs. Kieskamp om deze vragen te beantwoorden in een wetenschappelijk proefschrift. Als zijn beoogde promotoren hebben we hem hier een heel aantal jaren bij mogen begeleiden.

Afgerond

In de meeste concepten van de hoofdstukken had ds. Kieskamp de feedback van ons als begeleiders al verwerkt. Het werk was feitelijk vrijwel gedaan. Het zou daarom bijzonder jammer zijn als de vruchten van zijn arbeid niet publiekelijk beschikbaar zouden komen. In overeenstemming met de wens van ds. Kieskamp zelf en in nauw overleg met zijn nabestaanden is daarom besloten om het alsnog tot een uitgave van zijn werk te laten komen. Daarbij hebben we als ds. Kieskamps begeleiders de laatste hoofdstukken zoveel mogelijk in zijn geest afgerond. Als bezorgers van Drie-ene genade (de titel heeft ds. Kieskamp zelf vastgesteld) zijn we uitgeverij Groen zeer erkentelijk voor haar bereidheid om deze studie in haar fonds op te nemen.

Theologisch belang

Het mag dan geen proefschrift geworden zijn, om de eer van een doctorstitel was het ds. Kieskamp ook niet te doen. Wel wilde hij graag breed aandacht vragen voor wat hij tijdens zijn onderzoek had gevonden. Hij was er diep van overtuigd dat daar een nadrukkelijk theologisch belang mee gemoeid was, ook voor de kerk vandaag. Dat belang hangt samen met de diepste strekking van de Dordtse Leerregels – een strekking die ds. Kieskamp regelmatig aanduidt met de frase ‘het genadekarakter van de genade’. Dat lijkt wellicht een tautologie (een combinatie van woorden die hetzelfde uitdrukken), maar is het niet.

Dit artikel is geschreven door dr. A. Goudriaan en dr. G. van den Brink, hoogleraar Theologie en wetenschap aan de Vrije Universiteit te Amsterdam.

Lees de volledige tekst van dit artikel in De Waarheidsvriend van donderdag 29 juni 2023. Neem een jaarabonnement (€ 52,50). Als welkomstgeschenk ontvangt u De Waarheidsvriend twee maanden gratis. Of maak gebruik van onze actie en lees De Waarheidsvriend vier maanden voor € 10,-!

Dr. A. Goudriaan
Dr. A. Goudriaan

is universitair hoofddocent Historische theologie aan de PThU en gasthoogleraar aan de Evangelische Theologische Faculteit te Leuven, België.