We waren een dag in Nemo, het museum van proefjes en slimme weetjes in Amsterdam. Midden in het pand stond een stellage met een fietsonderstel, een kantoorstoel, ballonnen, bakstenen, dominoblokjes en nog veel meer. Een meisje uit het publiek kreeg een gele helm op haar hoofd en mocht assistent zijn bij de demonstratie. Een klein dominoblokje zette een reeks gebeurtenissen in gang, met onverwachte gevolgen en tot slot een letterlijke klap op de vuurpijl. Een verrassende praktijkles over oorzaak en gevolg.
Soms bekruipt je het gevoel dat we ook in het echte leven in een kettingreactie terecht zijn gekomen. Het ene effect roept het andere op en een klein zetje lijkt genoeg. Zien we dit nu in de politiek? Politica na politicus houdt het voor gezien en vertrekt. De gure bries van maatschappelijk onbehagen, soms zwaar aangezet met het ongedefinieerde ‘haat’, zou een van de hoofdredenen zijn dat politici, en dan met name vrouwelijke, weggaan. Al blijkt berichtgeving hierover niet vrij van framing.
Wie dieper peilt naar oorzaken van de polarisatie, ziet verzakelijking van het openbaar bestuur. Nieuwe ideologieën nemen een eigen plek in. Overheid, rechtsspraak en media schieten tekort waar zij niet betrokken en betrouwbaar blijken te zijn. Door de vervreemding die dit oproept, zijn grote groepen afgehaakt en zijn partijen het contact met de kiezer kwijt. Het vertrouwen in de Tweede Kamer en politici is historisch laag. Deze ontwikkeling gaat aan de kerk niet voorbij.
Gezag is nodig om moeilijke beslissingen te nemen, ook tegen de stroom in. Hoe herwinnen we dat in een samenleving die de gemeenschap sterk heeft verwaarloosd? Is de afzondering in bubbels niet veel groter dan de verzuiling ooit geweest is? Filosoof Ad Verbrugge wijst op de leegte die ontstaan is door het gebrek aan gedeelde bezieling en een levendig gemeenschappelijk goed. In De gezagscrisis pleit hij voor herwaardering van de mens als een zin zoekend gemeenschapswezen.
Door de eeuwen heen heeft de kerk oog voor nood en onrecht, zocht en vond ze antwoorden voor zoekers naar zin en gemeenschap. Betekent dat nu niet: vrijuit spreken, niet moraliserend, maar met gezag? Zijn we onzeker over onze woorden of vrezen we de reactie die ze oproepen?
Geïnteresseerd in meer lezenswaardige artikelen? Neem een jaarabonnement (€ 52,50). Als welkomstgeschenk ontvangt u De Waarheidsvriend twee maanden gratis. Of maak gebruik van onze actie en lees De Waarheidsvriend vier maanden voor € 10,-!