Om kritisch te zijn heb je distantie nodig. Je moet met enige afstand naar je traditie kunnen kijken, naar je komaf en naar jezelf. Juist door die afstand kun je kritische vragen stellen.
Als je helemaal samenvalt met je traditie of met jezelf, dan doe je geen kennis op van discrepanties, van ontsporingen of vervormingen van je traditie.
Tegelijkertijd vraagt kritiek loyaliteit. Er moet in je kritiek iets doorklinken van liefde voor je traditie, kennis en respect. Juist dan wordt helder dat kritiek een vorm van loyaliteit kan zijn. Juist omdat je zoveel geeft om je traditie, ben je kritisch op die aspecten waarin je traditie afwijkt van wat ze kan zijn of moet zijn. Kritiek kan dus een vorm van loyaliteit zijn en het vraagt wijsheid van hoorders om dat te onderscheiden. Misschien is goede zelfkritiek wel een teken van de vitaliteit van een traditie. Een zwakke traditie is bang voor kritiek, maakt critici verdacht en eist te allen tijde loyaliteit.
Dubbelrol
We hadden het afgelopen jaar in het Cornelis Graafland Centrum, samen met Areopagus/IZB, twee studiedagen met predikanten waarop we preken van prof. C. Graafland bestudeerden. Het waren enerverende momenten. Juist in de theologie van prof. Graafland, en in de receptie daarvan, spelen kritiek en loyaliteit een belangrijke rol. Ook in zijn preken, zo merkten we.
We bestudeerden bijvoorbeeld een preek die ontstaan was op een bijbelkring in Gouda.
Lees de volledige tekst van dit artikel in De Waarheidsvriend van donderdag 26 oktober 2023. Neem een jaarabonnement (€ 52,50). Als welkomstgeschenk ontvangt u De Waarheidsvriend twee maanden gratis. Of maak gebruik van onze actie en lees De Waarheidsvriend vier maanden voor € 10,-!