De uitdrukking diepe theologie is (in zekere zin) een pleonasme, een uitdrukking waarmee je twee keer hetzelfde zegt. Immers: theologie ís diep, anders is ze geen ware theologie. Toch geeft prof. dr. Hanneke Schaap-Jonker in de theologencolumn van Theologie.nl een helder statement af wanneer ze stelt: goede theologie is diepe theologie.
Barsten en breuken
De rector van het Kenniscentrum christelijke GGZ en bijzonder hoogleraar Klinische godsdienstpsychologie aan de VU stelt dat de theologische doordenking vandaag de dag niet om de angst, wanhoop en leegte van zovele tijdgenoten heen moet (willen) gaan. Meer nog: echte theologie, geënt op het Woord van God, weet juist als geen ander van de dorheid en doodsheid die mensen, ook gemeenteleden, kan bezetten. Houd dus alsjeblieft rekening met de barsten en breuken in het bestaan. Oneliners schampen per definitie af, zeker bij mensen bij wie het leven soms pijn doet.
De vraag die dan opborrelt, is natuurlijk: hoe doe je dat? De kerk zit vol met mensen die, zoals men tegenwoordig zegt, te ‘dealen hebben’ met de dood in hoofd en hart, gewond en gekwetst zijn. Tegelijk mag de preek geen psychologische peptalk zijn, al moeten we eerlijkheidshalve constateren dat talloze preken intussen in deze categorie vallen. We preken de Schrift en niet DSM-V (het internationaal erkende handboek over psychische stoornissen) zou ik denken. Als ik me niet vergis, preken we vandaag de dag behoedzamer. We willen in de kerk niemand kwetsen.
Psychologische hulpverlening
Min of meer gelijktijdig met de column ‘Goede theologie en de ggz’ schreef Schaap in Kontekstueel een bijdrage over therapeuten en predikers. Laatstgenoemde categorie doet er goed aan ook dit verhaal grondig door te akkeren. Er zijn nogal wat dominees die, zoals een collega laatst zei, ‘een beetje verliefd zijn op hun eigen preek’. Dat kon weleens waar zijn, maar dat betekent natuurlijk niet dat onze darlings boven alle kritiek verheven zijn. Integendeel.
In ieder geval zullen veel voorgangers het probleem herkennen dat Schaap, naar aanleiding van het boek van dr. Wim Dekker over bekering, aan de orde stelt: …
Lees de volledige tekst van dit Signalement in De Waarheidsvriend van donderdag 2 novemner 2023. Neem een jaarabonnement (€ 52,50). Als welkomstgeschenk ontvangt u De Waarheidsvriend twee maanden gratis. Of maak gebruik van onze actie en lees De Waarheidsvriend vier maanden voor € 10,-!