Waar bent u naar op zoek?

column

Lege kerken

Dr. T.T.J. Pleizier
Door: Dr. T.T.J. Pleizier
Kerk
11-12-2023

Protestantse kerken zitten doordeweeks meestal op slot. Behalve in Groningen. De Stichting Oude Groninger Kerken bevordert de belangstelling voor de oude historische kerken en kerkjes die de provincie rijk is. En veel van die kerkjes hebben hun deuren doordeweeks open.

Het is een ontroerend stukje dat een mevrouw heeft geschreven in het gastenboek in een van de kerkjes waar ik even binnenliep tijdens een fietstocht door de provincie. ‘Ik ging fietsen om mijn hoofd leeg te maken van alle sores. Maar toen ik hier ging zitten, begon ik te huilen.’ In alle eenvoud hebben de lege protestantse kerkjes een eigen werking. Je kunt er op adem komen, je kunt tot jezelf komen, in een gewijde stilte. De oude muren hebben iets beschermends en bieden stevigheid: in deze ruimte is vaker gehuild, je bent niet alleen met wat je bezighoudt. Gemeenschap der heiligen, in een lege kerk.

Ik moest hier ook aan denken toen ik een tijdje terug even ging zitten in een ander kerkgebouw, ook eeuwenoud, ooit gewijd door een bisschop, met aan de muren de kruiswegstaties en schilderijen met afbeeldingen van bijbelse taferelen. Wie gaat zitten, kan niet anders dan kijken naar het altaar, met hoog daarboven een houten kruis.

In protestantse kerkgebouwen is er eigenlijk maar weinig dat je aandacht richt. Er is ruimte om tot jezelf te komen, maar tot Christus komen kun je eigenlijk alleen wanneer er signalen zijn die je op Christus wijzen. Voor de protestant is dat de Woordverkondiging. Maar doordeweeks is het stil, ben je alleen met je eigen gedachten. Waardevol als de kerk zo’n plek wil zijn, waar het stil is en waar je tot jezelf kunt komen. Er hoeft niet gelijk iemand rond te lopen die je aanspreekt.

Toch doet de protestant er goed aan om in een open kerk een paar zichtbare aanwijzingen te geven van het Evangelie. Heling voor de ziel vinden we uiteindelijk niet door alleen te zijn met onze eigen gedachten, maar wanneer onze gedachten worden opgeheven naar de hemel – waar Christus is. Sursum corda, hef uw hart omhoog, zoals het klinkt in de avondmaalsliturgie.

De redactie dankt dr. Theo Pleizier hartelijk voor de columns die hij de afgelopen drie jaar voor ons blad schreef. Ds. Ron van der Spoel uit Zuid-Limburg volgt hem in 2024 op.

Geïnteresseerd in meer lezenswaardige artikelen? Neem een jaarabonnement (€ 53). Als welkomstgeschenk ontvangt u De Waarheidsvriend twee maanden gratis. Of maak gebruik van onze actie en lees De Waarheidsvriend vier maanden voor € 10,-!

Dr. T.T.J. Pleizier
Dr. T.T.J. Pleizier

is universitair docent Praktische theologie aan de PThU, vestiging Groningen.