Waar bent u naar op zoek?

Kerk en misbruik (1)

Protocol moet bekend zijn

Dr. J. van ’t Spijker
Door: Dr. J. van ’t Spijker
Ethische thema’s
Pastoraat
20-02-2024

Seksueel misbruik heeft een enorme impact. Niet alleen op het slachtoffer, maar ook op de omgeving. Wie op de hoogte raakt van wat er speelt, heeft meteen een geweldige verantwoordelijkheid. Enkele pastorale ervaringen bij misbruik en wangedrag.

In de jaren dat ik als gemeentepredikant werkzaam was, ben ik een paar keer echt met misbruik in aanraking gekomen. Het zijn momenten die ik nooit meer zal vergeten. Wat daarbij precies speelde, daar gaat het nu niet om, maar de impact die het had, daar denk ik nog vaak aan terug. En ik heb er heel veel van geleerd.

Gelukkig waren er steeds mogelijkheden om op een vertrouwelijke manier advies in te winnen over de vraag hoe ik als pastor en hoe we als kerk moesten handelen. Wat moet je wel doen, en wat beslist niet? Waar moet je aan denken? Hoe organiseer je pastorale zorg voor de betrokkenen? Voor alle betrokkenen. Waar krijg je mee te maken, als het gaat om zaken die in de openbaarheid zijn gekomen en die daarom ook onafwendbaar juridische aspecten hebben?

Verantwoordelijkheid

De rol van de persoon die op de hoogte raakt van wat er speelt, blijkt heel belangrijk te zijn. Er ontstaat meteen een geweldige verantwoordelijkheid. Die is er sowieso als iemand te weten komt dat dingen als incest (en ook wangedrag) aan de orde zijn. Die verantwoordelijkheid is er helemaal als duidelijk is, zoals in de casus in het kader ‘Mijn vader komt ’s avonds bij me…’, dat het gaat om een minderjarig persoon. Dan moet er ingegrepen worden, want één ding is duidelijk: wat gaande is, moet stoppen! Er moet ingegrepen worden. Want wie weet wat er gaande is zonder daar iets mee te doen, wordt medeverantwoordelijk.

Daarom moet er een melding plaatsvinden. Dat kan bij ‘Veilig Thuis’ (veiligthuis.nl). Of ook bij een meldpunt voor seksueel misbruik (zie kader ‘Meldpunten’). Daar kan advies ingewonnen worden hoe te handelen. Wat moet er gebeuren? Wie kan er in de arm genomen worden? Moet de politie erbij gehaald worden?

Als je hoort wat er gaande is, kun je de betrokkene niet meer zomaar naar huis laten gaan. Want wat gebeurt er als, in het geval van de casus, de vader verder gaat? Of ook: wat gebeurt er als hij merkt dat zijn dochter gepraat heeft, en daarop reageert door…?! Daarom is er de noodzaak een melding te maken en adviezen die gegeven worden op te volgen. Wat moet je doen? Wat kun je doen?

Lees de volledige tekst van dit artikel in De Waarheidsvriend van donderdag 22 februari 2024. Neem een jaarabonnement(€ 53). Als welkomstgeschenk ontvangt u De Waarheidsvriend twee maanden gratis. Of maak gebruik van onze actie en lees De Waarheidsvriend vier maanden voor € 10,-!

Dr. J. van ’t Spijker
Dr. J. van ’t Spijker

uit Hoogeveen is docent Missionaire vakken aan de Theologische Universiteit Apeldoorn, waar hij eerder ook pastoraat doceerde.