Achter ‘voltooid leven’ gaat een aangrijpende werkelijkheid schuil

Voor veel ouderen is het leven een last geworden. Existentieel lijden, een moeizame verhouding tot het aftakelende lichaam en een gevoel tot last te zijn dragen bij aan een gevoel van zinloosheid, schrijft ds. H.G. de Graaff.

Voor meneer De Groot is het laatste stukje van zijn levensreis uitermate zwaar. Niet dat hij lijdt aan een terminale ziekte of een psychische aandoening, hij lijdt aan het leven. Een opeenstapeling van lichamelijke kwalen en ongemakken houdt hem aan zijn rolstoel gekluisterd. Door zijn verminderde gehoor en gezicht is hij voor werkelijk alles in het dagelijks leven afhankelijk van anderen.

Juist dat laatste bezorgt hem een intense vermoeidheid, want hij is zijn hele leven een actief mens geweest. Hij spreekt er niet veel over, maar uit het weinige dat hij zegt, is duidelijk dat hij zich ten prooi voelt aan gevoelens van diepe eenzaamheid. Hij is niet meer in staat om verbinding te maken met het leven, voelt zich vervreemd van God en zijn naasten, van zichzelf en van de wereld. Elke dag ervaart hij als een loodzware opgave. Louter er zijn bezorgt hem al mentale pijn. ‘Waarvoor leef ik nog’, zei hij onlangs tegen zijn dochter. Ze was er stuk van. ‘Dat is nou niets voor mijn vader, om zoiets te zeggen… Hoe moet ik hier nu op reageren? Ik vind het zelf al zo zwaar om te zien dat hij dit moet doormaken.’

Beweegredenen

‘Existentieel lijden’ noemt Els van Wijngaarden de situatie van mensen als meneer De Groot. Zij promoveert 22 november op een onderzoek naar de thematiek van ‘voltooid leven’. Wat zijn de beweegredenen van ouderen die hun leven willen beëindigen vanwege niet-medische redenen? En wat bedoelen zij precies wanneer zij aangeven hun leven voltooid te vinden?

‘Achter de term ‘voltooid leven’ gaat veelal een aangrijpende werkelijkheid schuil’, schrijft ze in het vakblad <i>Medisch Contact<p> (juni 2016). Het is veelal de vertaling van een existentieel lijden, een moeizame verhouding tot het aftakelende lichaam en een gevoel tot last te zijn van omgeving en maatschappij.

‘Voltooid leven vraagt een ander antwoord dan de dood’, schrijft Els boven haar bijdrage. In het artikel reageert zij op hen die vinden dat ouderen die hun leven voltooid achten, recht dienen te hebben op hulp bij zelfdoding. In 2010 werd het burgerinitiatief Voltooid Leven bij de Tweede Kamer ingediend. Doel ervan was de bestaande euthanasiewet zo te wijzigen, dat stervenshulp aan ouderen die hun leven voltooid achten, gelegaliseerd zou worden.

In verband daarmee hebben de ministers Schippers en Opstelten in 2014 een ‘commissie van wijzen’ onder leiding van prof.dr. P. Schabel ingesteld. De commissie-Schnabel onderzocht de juridische mogelijkheden van hulp bij zelfdoding bij mensen met een voltooid leven. Ook deed de commissie onderzoek naar de mogelijkheden om te voorkomen dat mensen hun leven voltooid achten.

Lees de volledige tekst van dit artikel in De Waarheidsvriend van 14 oktober 2016. (We hebben momenteel een mooi aanbod voor nieuwe abonnees.)