Hoe de huiskamer een tempel kan zijn

Dat de huisgodsdienst in godsdienstige Joodse gezinnen zo’n belangrijke plek inneemt, heeft te maken met de verwoesting van de tempel in het jaar 70. De tempel was de liturgische plek bij uitstek, licht ds. H. Liefting toe.

De tempel was het hart van het Joodse geestelijk en sociale leven. Dáár vooral werd God gediend en groot gemaakt, op allerlei manieren. Na de verwoesting ging, als door een wonder, het godsdienstig leven door. In de synagogen en in de leerhuizen. Maar vooral in de gezinnen.

Vanaf dat moment werd het Joodse huisgezin in de eerste plaats gezien als tempel. De vaders (met hulp van de moeders) namen de rol van de priester over. En de kinderen die van de levieten, van de helpers. In de plaats van het altaar kwam de eettafel thuis. Dat betekent dat de maaltijd – vooral die op vrijdagavond – iets liturgisch kreeg, met bepaalde vaste rituelen.

Vaste rituelen

Vaste rituelen zijn belangrijk. Dan hoef je niet iedere dag eerst te overleggen hoe je het moet doen. Kinderen moeten weten waar ze aan toe zijn. Daarvoor zijn structuur, discipline en stabiliteit noodzakelijke voorwaarden.

Vormen dienen het geheel te ondersteunen zodat het intenser kan worden beleefd. Het ene gezin zal dan voor strakkere vormen kiezen dan het andere. Ook hier is de combinatie van eerbied, heiligheid en vreugde in God wezenlijk.

Daarnaast is discipline nodig. We leven in een gejaagde tijd, waarin gezinnen nogal eens lijken op een duiventil. Men vliegt in en uit. Laat er in ieder geval rond de warme maaltijd iets van gezamenlijkheid zijn. Als het maar enigszins mogelijk is, ook zonder mobieltjes binnen handbereik. Heilige rust, om tijd voor elkaar te hebben.

Lees de volledige tekst van dit artikel in De Waarheidsvriend van donderdag 29 juni 2017.