Eredienst en engelen

Paulus schrijft in 1 Korinthe 11 dat de vrouw een teken van gezag op het hoofd ‘moet' hebben omwille van de engelen (vs.7-9). Dat is een argument dat je niet direct verwacht. Ds. H.J. de Bie over wat engelen met de eredienst te maken hebben.

Paulus schrijft niet alleen over wat een vrouw moet. Hij zegt ook wat een man bij het bidden of profeteren niet moet. ‘Een man moet het hoofd niet bedekken.’ Hij is immers het beeld en de heerlijkheid van God.

De uitleg van dit bijbelgedeelte is uitlegkundig maar ook inhoudelijk moeilijk. Wat de inhoud betreft staan we hier in het spanningsveld tussen traditie en gemeentepraktijk.
Met traditie bedoel ik dan niet een wijze van doen waarvoor wij wel respect moeten hebben maar waar wij niet aan gebonden zijn. De traditie of overlevering is hier het apostolisch getuigenis. Dat heeft Paulus ooit ontvangen, dat geeft hij door aan ons, en dat hebben wij te bewaren en weer door te geven aan de volgende generatie. Zo is niet alleen de instelling van het sacrament van het avondmaal aan ons overgeleverd (11:23), maar ook het evangelie van de opstanding van Christus (1 Kor.15:3).
De apostel begint dit bijbelgedeelte met een verwijzing naar de traditie: ‘En ik prijs u, broeders, omdat u in alles aan mij denkt en aan de overleveringen vasthoudt, zoals ik die aan u heb overgeleverd’ (11:2). Maar hij besluit met de opmerking dat je van dit onderwerp in de gemeentepraktijk geen twistpunt moet maken. Dat is niet zijn stijl als apostel. Het is ook niet de stijl van de gemeenten van God (11:16). Over de praktijk is dus te praten als we ons daarbij maar houden aan de overlevering.

Wanneer je op zoek bent naar de betekenis van een moeilijke tekst, is het goed om te letten op de herhalingen. Paulus gebruikt in de verzen 9 en 10 kort achter elkaar driemaal de woorden ‘omwille van’:
-een man is niet geschapen omwille van de vrouw,
-een vrouw is geschapen omwille van de man,
-een vrouw moet zeggenschap op haar hoofd hebben omwille van de engelen.
Om bij het laatste te beginnen: een vrouw moet ‘zeggenschap’ hebben op haar hoofd.