Niets is vanzelfsprekend

Een belangrijk kenmerk van onze tijd is dat alles vloeibaar is geworden. Natuurlijk niet in letterlijke zin, maar wat betreft de geestelijke ontwikkelingen, de veranderingen in de cultuur, schrijft dr. A.A.A. Prosman.

Deze gedachte komt bij de joodse socioloog Zygmunt Bauman vandaan. Zijn visie helpt ons om beter in het vizier te krijgen wat er in onze tijd aan de hand is. En dat is weer van belang om profetisch in deze tijd te kunnen staan.

Volgens Bauman kon je tot aan de Verlichting, zeg maar tot aan de Franse Revolutie, de cultuur typeren als vast. Er waren zaken die vaststonden. Het leven kende een zekere ordening. Het leven was geordend volgens een bepaalde hiërarchie: een geleding van de samenleving van hoog naar laag. Er waren waarden en normen die vaststonden, of je nu christen was of Jood, of je in Noord-Europa woonde of in Zuid-Europa, of je in de 5e eeuw leefde of in de 15e eeuw. Het maatschappelijke leven kende een vaste structuur.

Het leven werd opgevat naar analogie van de natuur. De natuur kent orde: de afwisseling van dag en nacht, de jaarlijkse terugkeer van de seizoenen, de vaste banen van de hemellichamen. Op die manier, zo dacht men, kent ook het leven van mensen een vaste orde.

Als je die orde niet kent of je er niet aan wil houden, dan is er nog de wet van God om je binnen de orde te houden die God in Zijn schepping heeft gelegd. Het was een overtuiging van zowel Luther als Calvijn dat we in de natuurlijke orde der dingen Gods openbaring moeten zien. God heeft de mensen niet losgelaten, maar door middel van natuur en geweten een richtsnoer gegeven om het leven leefbaar te houden en om een samenleving te kunnen opbouwen.

Lees het volledige artikel in De Waarheidsvriend van 20 februari 2015.