Profeet van de Veluwe

Bijna 33 jaar was Cornelis Carel Callenbach predikant in Nijkerk. ‘Profeet van de Veluwe' werd hij genoemd. Dr. Henk Vreekamp over wie hij was en welke boodschap hij had.

Ds. Callenbach wordt in 1803 geboren te Amsterdam – zijn voorgeslacht kwam uit Eisenach. Hij studeert theologie in Amsterdam en Leiden. In zijn studententijd raakt hij bevriend met Willem Bilderdijk, die een geestelijke vader voor hem wordt.

Ook maakt hij kennis met Isaac da Costa, Abram Capadose (‘Callenbach is iemand die men moet liefhebben om zijn kinderlijk geloofsbestaan en hartelijke liefde’) en Guillaume Groen van Prinsterer. Deze namen getuigen dat Callenbach gegrepen werd door het Réveil, door de beweging van ‘vroomheid verbonden met praktisch handelen’.

In 1825 wordt hij predikant in Kortenhoef. Hier trouwt hij met de zeventienjarige Catharina Hendrica Meerburg uit Leiden. Enkele notabelen vinden de jonge dominee nogal dweperig. Zo bidt hij voor de bekering van de koning. Maar eenvoudige vromen stromen van verre toe.

Op 13 juli 1828 doet Callenbach intrede in Nijkerk. Het gezin woont in de Oude Wheem, een van de oudste pastorieën in ons land. Het imposante huis staat er nog, verscholen achter de huizen van de Langestraat. Het echtpaar Callenbach krijgt zeventien kinderen, van wie gezegd wordt dat zij zijn ‘als olijfplanten rondom des profeten tafel’.

Callenbach ontplooit zich als een geliefd prediker.