column

Licht in leegte

De hoofdredacteur had het beloofd. Abonnees uit Dordrecht zouden knipperen met de ogen bij de nieuwe cover van De Waarheidsvriend.

Knipogend knoopte hij er zijn vertrouwde touw aan vast. Bonders hebben toch iets met de plek van de zoveelste vorige of volgende synode?

Toegegeven, de gereformeerde belijdenis is als de stalen leuning in die stompe toren als je al draaiend de 275 traptreden op- en afloopt. Dan duizelt het even eer de gereformeerde scherpte van de foto tot je doordringt.

De opname – complimenten aan fotograaf Jan Kranendonk – toont de noorderzijbeuk van de Onze-Lieve-Vrouwekerk. Het lijnenspel van de gotische bouwstijl weerspiegelt de verticaliteit van het katholieke geloof rond 1400, toen dit deel van de Dordtse Dom in de steigers werd gezet.

Zonnestralen kruisen de kansel, die zelf aan het oog is onttrokken. Gelukkig maar, want die rococotoren valt nogal uit de toon van strakke soberheid. De vorige preekstoelen waren goed voor de Augustijnenkerk en voor de ‘Sint-Michaël’ van Oudewater. Daar, in de stad van Arminius, staat de kansel waarop de Dordtse Leerregels afgekondigd zijn.

In het oog springen de inpandige zijkapellen. Gilden en broederschappen vereerden hier ooit hun patroonheiligen en begroeven er hun doden. Na de Reformatie maakten de beelden en altaren plaats voor marmeren monumenten en koperen hekken van rijke regenten.

Ultrarechts zien we de kapel van het Heilig Kruis. Hoog in het gewelf zijn er nog sporen van de stadsbrand van 1457. De aangrenzende kapel herbergt thans een brandkast met een gouden avondmaalstel. Bekers en schalen, ontelbare malen gebruikt, toonbeelden van trouw voor het late nageslacht.

Vloerstenen bedekken de laatste rustplaatsen van duizenden Dordtenaren. Slechts enkelingen kregen een graftekst. Die paar zichtbare zerken zijn van Hollandse en Engelse kooplieden uit de Gouden Eeuw. Veel familiewapens, een enkele zandloper; platgetreden inscripties, vervaagde namen.

Zoek ik er te veel achter of onder? Hervormd-gereformeerden koesteren een gelaagd verleden. Beetje katholiek, beetje classic, beetje chauvinistisch. Calvinistisch ook, bij nader inzien, getuige de leegte van het godshuis in de vernieuwde lay-out. Een mens valt er helemaal tussenuit.

Als het Licht maar blijft vallen op het Woord om brand te stichten in een verlegen hart.

Fred van Lieburg