column

Zelfs onze kleinkinderen al?

Er is weinig twijfel over: als het mogelijk is om aandoeningen bij ons nageslacht te voorkomen, moeten we dat zeker doen.

Foliumzuur aan het begin van de zwangerschap kan een open ruggetje voorkomen. Wie wil zijn kind nu niet de best mogelijke start geven? 

Maar wat als zulke technieken niet voldoende zijn? Bijvoorbeeld bij een genetische aandoening bij jou of je partner? Na erfelijkheidsadvisering besluiten sommigen om dan geen kinderen te krijgen. Wie dat wel willen, nemen steeds vaker hun toevlucht tot vroegdiagnostiek. Er worden embryo’s in een laboratorium ‘gemaakt’ en alleen gezonde embryo’s maken kans op plaatsing in de baarmoeder. Of men test een vrucht later in de zwangerschap. Maar dat is nogal wat: aangedane embryo’s worden dan immers vernietigd en aangedane foetussen geaborteerd. 

Terwijl dit nog in ontwikkeling is, doet een andere mogelijkheid opgeld: testen of ongeboren leven dat op zich gezond is toch <i>drager<p> is van een ziek gen. Niet het kind zelf maar een volgende generatie kan ziek worden. Het Ministerie van Volksgezondheid nodigde mij, samen met Inez de Beaufort, medisch ethicus te Rotterdam, uit om essays te schrijven: Inez als liberaal, ik als conservatief. We deden literatuuronderzoek en interviewden betrokkenen: wat zijn hun ervaringen? Hoe erg is dragerschap? Willen we embryo’s screenen op dragerschap? Al snel besloten we om ons niet in twee bubbels te verschansen maar één rapport te schrijven. Daarin geven wij in verschillende kleuren aan waar wij verschillen.

Inez vindt dat je deze tests beschikbaar moet stellen aan iedereen die dat wil. Mijn visie, gestaafd door de ervaringen van zeer velen, luidt: biedt dat niet aan. De kinderen zelf zullen immers niet ziek worden en als ze volwassen zijn, moeten ze zelf keuzen maken over hun voortplanting. Er zijn grenzen aan de maakbaarheid.

Bovendien: menselijk leven eerst creëren en het dan opzettelijk vernietigen blijft huiveringwekkend. Zeker als je bedenkt dat we niet kunnen uitsluiten dat een embryo al een ziel heeft. En bij twijfel moet je niet inhalen. In deze tijd van grote technologische ambities is dringender dan ooit behoefte aan een ‘ethiek der voorzichtigheid’.

T.A. Boer