Tegenwoordig gaat het in het onderwijs om de vormende kracht van situaties en relaties in school en gezin. De tijd van christelijke beginselpedagogiek lijkt voorbij. In zo’n situatie is het heilzaam om in de leer te gaan bij Herman Bavinck, die deze maand honderd jaar geleden overleed.
In de hedendaagse pedagogische benadering van onderwijs en opvoeding wordt nog slechts zeer zelden gesproken over normatieve of beginselpedagogiek. De enige normativiteit die stand lijkt te houden, is dat normen of beginselen in onderwijs en opvoeding niet passen.
Knellend
De term normatieve pedagogiek doet het niet goed. In alle geweld van vrije en kindgerichte opvoeding voelt het knellend als gesproken wordt over opvoeding en vorming vanuit normen en waarden, vanuit zaken die het langer volhouden dan wat in de wisselvalligheden van het menselijke bestaan de waan van de dag bepaalt. In de moderne – niet zelden ook christelijk georiënteerde – pedagogiek spreekt men hooguit over bouwstenen. Verder is pedagogiek vooral dynamisch en constructivistisch.
Dat laatste betekent dat je niet op zoek gaat naar zaken die bewezen goed zijn gebleken in onderwijs en opvoeding, vooral ook vanuit bijbels perspectief. Nee, het accent moet juist liggen op de dynamiek, op de ontwikkelingsprocessen. Het gaat in de hedendaagse pedagogiek om sociaal-interactief, contextueel, construerend, zelfregulerend en reflectief handelen. De vraag moet zelfs gesteld worden of waardenoverdracht eigenlijk wel mogelijk is. In deze context de vraag stellen is die ook beantwoorden.
Zelfontwikkeling
In de moderne setting wordt daarom gemakkelijk gesproken over de toe-eigening van christelijke normen en waarden door het kind zelf. Eigenlijk is overdracht daarvan niet mogelijk. Het gaat dan om zelfontwikkeling en zelfopvoeding van de leerling in een niet-verzuilde, open samenleving.
Lees de volledige tekst van dit artikel in De Waarheidsvriend van donderdag 22 juli 2021.
Neem een jaarabonnement (€ 49,00). Als welkomstgeschenk ontvangt u De Waarheidsvriend twee maanden gratis. Of maak gebruik van onze actie en lees De Waarheidsvriend vier maanden voor € 10,-!