column

Euthanasiebalans

We hebben op euthanasieterrein een droef jaar achter de rug. De Hoge Raad sprak in april 2020 de arts vrij die een vrouw in een gevorderde staat van dementie had geëuthanaseerd.

Onlangs verwerkten de toetsingscommissies dit in hun code of practice en gingen daarbij nog verder dan de Raad: ‘Praat niet over euthanasie als iemand dat toch niet snapt’, ‘Een wilsverklaring hoeft juridisch niet tip-top te zijn’, ‘Doe vooraf een slaapmiddel in de koffie of de appelmoes’ en als klap op de vuurpijl: ‘De toetsingscommissies zullen voortaan soepel toetsen.’

Ik mag natuurlijk niet wedden maar ik vermoed dat binnen tien jaar de eerste rechtszaak komt waarin een arts een demente patiënt euthanaseerde die géén wilsverklaring op zak had. Familieleden zullen betogen dat men deze arme drommel niet mag aanrekenen dat hij geen wilsverklaring had opgesteld: ook voor deze man was een verpleeghuis toch echt een schrikbeeld geweest. De arts zal betogen dat uit de diep-demente uitingen van de patiënt duidelijk was geworden dat hij veel erger leed dan de inmiddels honderden patiënten jaarlijks die op basis van hun wilsverklaring wel euthanasie krijgen. Dit alles in samenspraak met juristen van de Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde, NVVE.

Daar kwam dan natuurlijk bij dat het kabinet alsnog levensbeëindiging bij jonge kinderen gaat toelaten, door de NVVE inmiddels simpelweg ‘kindereuthanasie’ genoemd. Vervolgens kwam daar dit jaar natuurlijk ook de initiatiefwet Voltooid Leven bij. Het enige goede nieuws is dat de ministers voor VWS en Justitie de moed hadden om een stokje te steken voor de benoeming van een verklaarde euthanasie-activiste tot voorzitter (en potentieel algemeen-voorzitter) van hun commissies.

Inmiddels is duidelijk dat euthanasie-activisten, met de nodige hulp vanuit de toetsingscommissies zelf, maar één refrein kennen: een waardige dood is een geregisseerde dood. Dat we ons anno 2020 op dit punt zouden bevinden, had ik twintig jaar geleden nooit vermoed. ‘We zijn er immers zelf bij’, zeiden velen toen. Wat we vergaten, is dat de euthanasiewet niet alleen de praktijk verandert maar ook de mindset van miljoenen Nederlanders. Om die reden waarschuw ik inmiddels landen buiten Nederland: kijk naar ons en doe het niet.

Dr. T.A. Boer