Waar bent u naar op zoek?

Kerken in Parana stimuleren onderlinge contacten tussen immigranten

Nederlanders in Brazilië

Dr. J. Kommers
Door: Dr. J. Kommers
Zending
07-03-2023

Wie in Brazilië vanuit Curitiba, de zuidelijke hoofdstad van de deelstaat Parana, westwaarts gaat, kijkt na een paar uur rijden vreemd op. Dan wordt namelijk een grote molen zichtbaar die in Kinderdijk niet zou misstaan. Nederlandse immigranten namen deze molen én de kerk mee.

Op uitnodiging van de kerkenraad van de Igreja Evangélica Reformada do Brasil (IER) in een stadje met de Indiaanse naam Arapoti (Bloemenweide) zijn mijn vrouw en ik voor de tweede keer daar geweest om de kerk, ooit gesticht door Nederlandse immigranten, in prediking en pastoraat te dienen.

Emigratiegolven

Het is bekend dat na de Tweede Wereldoorlog veel Nederlanders, vooral agrariërs, zijn geëmigreerd naar Canada en Australië. Minder bekend is dat er een aantal emigratiegolven is geweest naar Brazilië. Al vanaf 1858 hebben zich Nederlanders gevestigd in Brazilië. In de vorige eeuw kwamen Nederlandse kolonisten in Carambei en begin jaren vijftig kwam de eerste grote groep immigranten aan in Castrolanda. Genoemde molen staat hier nu in het centrum. Een kleine honderd kilometer verderop ligt het stadje Arapoti, waar vanaf 1960 de eerste Nederlandse emigranten zich vestigden.

Emigreerde men naar Canada of Australië alleen of als gezin, naar Brazilië was het mogelijk om met een aantal families tegelijk te gaan. Veel protestanten, vooral uit Noord- en Oost-Nederland, trokken naar Carambei, Castrolanda en Arapoti in de deelstaat Parana. Een groep rooms-katholieke immigranten uit het zuiden van Nederland trok naar een andere deelstaat.

De reis naar Brazilië ging per schip. Naast landbouwgereedschap en koeien namen de veelal grote gezinnen ook hun kerk mee. In oktober 1960 werd de kerk in Arapoti officieel geïnstitueerd. Gereformeerden, hervormden en christelijke gereformeerden kwamen gezamenlijk onder één dak bijeen.

Koloniekerken

De eerste jaren werd de gemeente begeleid en ondersteund vanuit de Christian Reformed Church in Noord-Amerika. Deze kerk was in die tijd werkzaam onder de verspreide protestanten in Brazilië.

Lees de volledige tekst van dit artikel in het nummer van De Waarheidsvriend van donderdag 9 maart 2023. Neem een jaarabonnement. Als welkomstgeschenk ontvangt u De Waarheidsvriend twee maanden gratis. Of maak gebruik van onze actie en lees De Waarheidsvriend vier maanden voor € 10,-.

Dr. J. Kommers
Dr. J. Kommers

uit Ermelo is emeritus predikant.