Waar bent u naar op zoek?

Boeiende dissertatie brengt theologische en sociologische ontwikkelingen in beeld

Twee kranten, twee zuilen

22-02-2022

Christoph van den Belt had tot voor een paar jaar nog nooit van het Reformatorisch Dagblad (RD) en het Nederlands Dagblad (ND) gehoord. Daarnaast had hij in zijn jonge leven nauwelijks christenen ontmoet. Verrassend dus dat hij promoveerde op de geschiedenis van beide dagbladen.

Toch niet helemaal, want hij is altijd geïnteresseerd geweest in de verhouding tussen media en religie en daarnaast boeide het hem dat in een tijd van secularisatie twee (succesvolle) kranten met een geheel eigen identiteit ontstonden. Zijn dissertatie is onlangs verschenen onder de titel Eigentijds en eigenzinnig.

Laat ik met de deur in huis vallen, ik heb het ademloos gelezen. Het boek biedt niet alleen een boeiende geschiedenis van beide kranten (tot 2000), het laat ook de theologische en sociologische ontwikkelingen in de beide zuilen zien. Overigens gebruikt Van den Belt liever het begrip ‘hechte gemeenschap’ in plaats van zuil.

Drie fronten

Over het ND schrijft hij in verhouding meer dan over het RD en dat heeft een reden. Binnen de vrijgemaakte zuil (dat woord gebruik ik maar) hebben veel meer veranderingen plaatsgevonden dan in de bevindelijke zuil.

De voorloper van het ND was het Gereformeerd Gezinsblad, een medium dat instrument werd voor de doorgaande reformatie, het ethisch conflict en de nadruk op de enige ware kerk. Het ND nam vanaf 1 januari 1968 het stokje over, met dezelfde uitgangspunten: het representeren van de vrijgemaakte zuil, maar tegelijkertijd een krant zijn met een boodschap voor de hele wereld.

In de jaren zeventig vertolkte het ND dit gedachtegoed nog grotendeels, alhoewel de nieuwe hoofdredacteur wel de allerscherpste kantjes ervan af wilde slijpen. Die hoofdredacteur was Jurn de Vries (Van den Belt gebruikt in zijn boek alleen maar voornamen), die dertig jaar lang een groot stempel op de ontwikkeling van de krant zou drukken. Dat kostte hem wel moeite, want nog in 1986 lezen we in een nota van de Raad van commissarissen van het ND dat er drie fronten zijn: de ongelovigen, de evangelische kringen en de gereformeerde gezindte.

Lees de volledige tekst van dit artikel in De Waarheidsvriend van donderdag 24 februari 2022. Neem een jaarabonnement (€ 49,95). Als welkomstgeschenk ontvangt u De Waarheidsvriend twee maanden gratis. Of maak gebruik van onze actie en lees De Waarheidsvriend vier maanden voor € 10,-!