Hoor ik het woord ‘passie’ in deze psalm? “The sorrows of death compassed me, and the overflowings of ungodliness made me afraid.” De tekst uit Psalm 18 werd tijdens een evensong als een verheven lofoffer de gemeente ingedragen door het koor van de kathedraal van Canterbury. De orgelregistratie gaf een gaaf passende inbedding. “Banden van de dood hadden mij omvangen, beken van verderf joegen mij angst aan.”
De avond ervoor kwam het woord ook al op mijn netvlies. Wekelijks schaats ik mijn rondjes op De Uithof en een schaatsclub probeert leden te werven via een reclamebord met een eigentijdse drieslag: ‘Snelheid, passie en plezier’. Je kijkt er niet naar en toch zie je het. Zo gaat dat met reclame. En dit klinkt nog aardig ook. Een fijn leven.
Maar hoe zit dat nu met het woord ‘passie’ als aanduiding voor de lijdenstijd?
Dwaalleraar
In dit geval dacht ik er niet verkeerd aan te doen om tóch maar te rade te gaan bij vlees en bloed. Want bij de oprisping van chatGPT kreeg ik het argwanende gevoel met een dwaalleraar te maken te hebben. Goede geloofsgenoten gaven toen aan dat het Latijnse passus – waar het Engelse compassed van afgeleid is – totaal niets te maken heeft met passie.
Voor passie moet je bij passio zijn. Het duidt dingen aan die men ondergaat. Het hoort bij het werkwoord ‘lijden’. In de loop der tijden heeft ‘passie’ in ons spraakgebruik een positieve lading gekregen. Dat is even boeiend als lastig. Want het is helemaal losgezongen van de oorspronkelijke betekenis. Onze passie heeft dus helemaal niets te maken met de passie van Jezus.
Duurzame vrede
In de lijdenstijd vragen zeven zondagen onze aandacht voor de ongekende passie van Jezus. Geen passie van plezier en prestatie. Wél van Zijn dienen, met duurzame vrede als vrucht. Thuis aan tafel lezen we dagelijks een van de 50 passiepsalmen van de zeventiende-eeuwse IJslandse dichter en pastor Hallgrímur Pétursson, mooi vertaald door Adriaan Faber. Ik deel graag een couplet:
Christus leed smaad en marteling/opdat de mens gena ontving:/groen loof, waardoor de stormwind joeg/dor hout, dat plots weer bloesems droeg.
Geïnteresseerd in meer lezenswaardige artikelen? Neem een jaarabonnement (€ 53). Als welkomstgeschenk ontvangt u De Waarheidsvriend twee maanden gratis. Of maak gebruik van onze actie en lees De Waarheidsvriend vier maanden voor € 10,-!