Tijdens debatten over wonen word ik niet moe te zeggen: huizen bouwen is bouwen aan gemeenschappen. Én volkshuisvesting is bij uitstek een christelijk-sociaal thema. Dat is niet zonder reden.
We gaan kort terug de geschiedenis in. Om in 1827 zijn nieuwe gemeente, het Betuwse Hemmen, te leren kennen maakt ds. Ottho Gerhard Heldring lange wandelingen door de buitengebieden. Hij leert niet alleen zijn gemeenteleden kennen, maar ook hun vaak bedroevende leefomstandigheden. Geraakt door de blijde boodschap van het Evangelie wijdt hij zich vol overgave aan de armenzorg. Het ene na het andere maatschappelijke initiatief wordt opgetuigd.
Heldring was een van de eersten die in het openbaar aandacht vroegen voor de stedelijke huisvestingsproblematiek. In een ‘volksboek’ over armoedebestrijding uit 1844 klaagt hij de ‘groote steden’ aan: ‘Waarom perst gij uwe armen ingezetenen zoo verschrikkelijk tezamen, en dat, om uwe rijken wat schoone wandelingen te gunnen! (…) Doch ons geslacht wil eer tijgers en leeuwen in zoölogische tuinen plaatsen, en ruim doen wonen en spijzigen en voeden dan aan arme menschen eene goede woning geven. Gedachteloos volk!’ Liever ruimte voor het destijds net geopende Artis dan voor armen, was Heldrings aanklacht tegen de rijken.
In zijn volksboek deed Heldring dan ook een appèl op de ‘groote heeren’ om hun kapitaal ook te beleggen in de bouw van goede arbeiderswoningen, tegen een rendabele maar eerlijke huur. Het was de eerste publieke oproep in Nederland om aan sociale woningbouw te doen. 180 jaar later lijken de tijden in dit opzicht niet veel veranderd. Er is nog steeds sterke behoefte aan ‘arbeidershuizen’: betaalbare woningen voor gewone mensen, aan een dak boven het hoofd voor daklozen en aan bescherming tegen te hoge huren.
In mijn inzet voor volkshuisvesting is iemand als Heldring een ware inspiratiebron. Dat geldt ook voor het rapport Coming Home van de Church of England – waar blijft ónze kerk met zo’n rapport? – waarin de Engelse huisvestingscrisis behalve heel rechtstreeks geadresseerd, ook in een theologisch licht geplaatst wordt: ‘Onze huizen kunnen ook een voorproefje zijn van het Thuiskomen bij God.’ Zo krijgt een ogenschijnlijk ‘aards’ thema als volkshuisvesting ineens extra gloed.
Geïnteresseerd in meer lezenswaardige artikelen? Neem een jaarabonnement (€ 52,50). Als welkomstgeschenk ontvangt u De Waarheidsvriend twee maanden gratis. Of maak gebruik van onze actie en lees De Waarheidsvriend vier maanden voor € 10,-!